با پیشرفت تکنولوژی و ارائه هرروزهی انواع مصالح ساختمانی کاربردی و بهینه صنعت ساختمانسازی رویهای جدیدی را در پیشگرفته است. در چنین رویهای مسلماً استفاده از بهینهترین مصالح در کنار عملکرد و مزایای بیشمار آن میتواند ازجمله اساسیترین تصمیمگیریها در راستای تحول در ساختوساز سازهها در نظر گرفته شود. دراینبین وجود فوم بتنی بهعنوان یک بتن سبک نیز مستثنا نبوده و ویژگیها و مزایای آن خیلی زود آن را به محبوب این صنعت تبدیل کرده است. حال در این بخش از سازه افزار همراه ما باشید تا به شناخت و آشنایی بیشتر با فوم بتن و مزایای آن برویم.
فوم بتن به بتنی میگویند که با کاربری بالا در صنعت ساختمان سازی که می توان با رعایت اصول تولیدی و به کارگیری مناسب، از آن در پروژه های ساختمانی استفاده نمود.
فومبتن به بتنی با کاربری بالا در صنعت ساختمانسازی گفته میشود که میتوان با رعایت اصول تولیدی و بهکارگیری مناسب، از آن در پروژههای ساختمانی استفاده نمود. امروزه در بیشتر کشورها از فومبتن استفاده میشود، این بتن علاوه برداشتن خواص معمولی بتن در حد مطلوب، دارای ویژگیهای دیگری نظیر وزن مخصوص کم و مقاومت فشاری مطلوب نیز میباشد.
فوم بتن ازجمله مصالحی است که به نام، بتن سبک نیز شناخته میشود که از ترکیب آب، سیمان، فوم کف زا و ماسهبادی یا ماسه نرم تشکیل میشود. بهطورکلی فوم بتن به دلیل متخلخل بودن و وجود هوا در آن، عایق صوتی و حرارتی خوبی بوده و معمولاً بعد از خشک شدن کامل بسته به وزن و طرح اختلاط مواد تشکیلدهندهی آن دارای وزنی حدود ۴۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم در هر مترمکعب به دست میآورند. لازم به ذکر است که فوم بتن ازجمله موادی با مزایا و ارزش فراوان میباشد.
جالب است بدانید که اولین بار یک معمار از سوئد، بنام اریکسون، فناوری ساخت بتن با پارامترهای ذاتی چوب را در آغاز قرن بیستم ابداع کرد تا اینکه در سال 1924، این فناوری بهصورت بینالمللی ثبت و به رسمیت شناخته شد. درواقع فوم بتن از سال 1923 ميلادي در كشور آمريكا، هلند و بعدها در كشور آلمان موردتوجه قرار گرفت. توسعه وسيع بتن سبك بنا بر نیازمندیهای وسيع آن در پروژههای بزرگ ساختماني از سال 1980 آغاز گرديد و در اين سالها بود که شرکتها با همكاري دانشگاههای آلمان، اروپا و آمريكا استفاده و اين محصول را بهصورت گسترده در جهان معرفي كردند.
بهطورکلی روسيه، آمريكا، آلمان، چين، روماني و ايتاليا از پيشگامان و از بزرگترین توليد و مصرفکنندگان اين محصول میباشد. همچنین لازم به ذکر است که فوم بتن در سال 1380 وارد بازار ايران شد و از چند سال بعد تا به امروز در كف سازي و شيب بندي بام از محبوبیت مناسبی برخوردار شده و در پروژههای مختلف به كار گرفته شد.
بهطورکلی بتنهای سبک ازجمله مصالحی میباشد که در انواع مختلفی در بازار موجود میباشد که این موارد شامل:
جالب است بدانید که انواع دانههای سبکوزنی که در ساخت و تولید بتنهای سبک دانه مورداستفاده قرار میگیرند باید وزن مخصوص کمتر از 1120 کیلوگرم بر مترمکعب داشته باشند. چنین دانههای سبکوزنی معمولاً میتوانند از طریق روشهای مختلفی به دست بیایند و مواد طبیعی مختلفی مانند خاکهای رس، پامیس یا همان سنگپا، دیاتومیت، خاکستر آتشفشانی و مواد مصنوعی در تولید آن نقش دارند. همچنین لازم به ذکر است که ویژگیهای بتن سبک دانه به نوع دانههای بهکاررفته در بتن بستگی دارد چراکه چنین ساختاری میتواند بتنهایی را با مقاومت فشاری بیش از 35 مگا پاسکال تولید کنند. همچنین جالب است بدانید که این نوع از بتن از مزایای زیادی برخوردار است که ازجمله آن میتوان به کاهش هزینه کل نهایی در ساختوساز اشاره کرد. همچنین استفاده از چنین بتنهایی عاملی برای کاهش بار مرده و هزینه کمتر فونداسیون خواهد بود.
بهطورکلی بتنهای گازی یک نوع از بتن سبک است. در همین راستا جالب است بدانید که بتنهای سبک گازی را بر اساس روش تولید میتوان به دو نوع عمده بتن کفی یا اسفنجی و بتن اتوکلاو دستهبندی کرد که هر یک را بهتفصیل در این بخش از سازه افزار بررسی خواهیم کرد.
جالب است بدانید که بتن کفی یا بتن هوادار از طریق تزریق ثابت و یکنواخت کف بهوسیله اضافه کردن مخلوطهایی هوادار خاص معروف به عامل کفساز به مخلوط پایه سیمان یا ملات تولید میشود و در دسته بتنهای گازی قرار دارد.
بهطورکلی بتن هوادار اتوکلاو (AAC) با اضافه کردن یک مقدار مشخص از پودر آلومینیوم و دیگر مواد افزودنی خاص به مخلوطی از ماسه سیلیسی، سیمان یا آهک و آب ساخته میشود. درواقع در این نوع از بتن عامل کفساز بهمنظور ساخت بتن کفی استفادهشده و بهعنوان اصلیترین جزء بتن کفی در نظر گرفته میشود. بتن کفی علاوه بر روش فوق به روش پیش کفسازی نیز ساخته میشود که در روش پیش کفسازی شامل تولید جداگانه مخلوط پایه دوغاب سیمان و مخلوط آبدار متشکل از عامل کفساز و آب میشود و در گام بعدی و با مخلوط کردن کف در مخلوط پایه، عامل فعال پودر آلومینیوم با ایجاد یک واکنش شیمیایی موجب تشکیل گاز و حباب در ملات تازه میشود. آلومینیوم بهعنوان یک عامل کفساز در سرتاسر جهان مورداستفاده قرار میگیرد و بهترین گزینه ممکن به این منظور نیز میباشد.
جالب است بدانید که بتنهای بدون ریزدانه را میتوان از طریق ترکیب کردن سیمان، آب و متریال دانهدرشت که فاقد مواد دانهریز مانند ماسه هستند، تولید کرد. چراکه بعد از ترکیب کردن آب با مواد هر یک از دانههای مصالح درشت بهکاررفته، توسط لایهای از سیمان به ضخامت 3/1 میلیمتر پوشیده میشوند و بتن بدون ریزدانه را شکل میدهند. لازم به یادآوری است که این بتنها ویژگیهای خاصی نیز دارند که شامل:
بهطورکلی بتنهای سبک را میتوان بر اساس میزان چگالی به سه نوع زیر تقسیمبندی کرد که شامل:
این نوع از بتنهای سبک بهطور عمده بهمنظور عایقکاری به کار گرفته میشوند و وزن کمی دارند که بهندرت از 800 کیلوگرم بر مترمکعب فراتر میرود. همچنین این نوع از بتن عایق حرارتی بسیار خوبی بوده و از طرفی هم مقاومت فشردگی پایینی نیز دارند.
این نوع از بتنهای سبک از مقاومت فشردگی خوبی برخوردارند و درواقع در حد واسط بتن چگالی پایین و بتن ساختاری قرار میگیرند. همچنین این نوع از بتنهای سبک گاهی بهعنوان بتن پرکننده بهکاربرده میشود و لازم به ذکر است که مقادیر عایق کنندگی آنهم در حد متوسط است.
این نوع از بتنهای سبک با استفاده از شیل، رس، اسلیت و خاکستر بادی منبسطشده ساخته میشوند و ازآنجاییکه وزن مخصوص بتن ساختاری در مقایسه با دو نوع قبلی بهمراتب بالاتر است، بهمنظور اهداف عایقکاری استفاده نمیشوند؛ اما جالب است بدانید که بااینوجود عایق حرارتی این نوع از بتن سبک بسیار بهتر از بتنهای معمولی است.
فوم بتن بهعنوان نوعی از مصالح پرکاربرد، مطمئناً دارای مزایای بسیاری میباشد که همین مزایا عاملی برای کاربردهای گسترده آن میباشد که این مزایا شامل:
جالب است بدانید که با بهره گرفتن از بتن سبک یا همان فوم بتن در اجرای پروژهها میتوان از هدر دادن زمان در اجرای کفسازی جلوگیری کرد و در کمترین زمان به بهترین نتیجه ممکن دست یافت. بهطورکلی دستگاههای فوم بتن روزانه میتوانند 60 تا 90 مترمکعب بتن تولید کنند و این به معنای اجرای فرایندی ده برابر سریعتر از روشهای دیگر است.
بهطورکلی از مهمترین دلایل انتخاب فوم بتن توسط کارفرمایان، قیمت کم آن است که حدود 30 درصد ارزانتر از بتن همراه با پوکه معدنی است.
فوم بتن به علت متخلخل بودن و داشتن بافت یکپارچه همچون سطح اسفنج عمل کرده و بهواسطه همین ویژگی عایق حرارتی عالی بهحساب میآید. همچنین لازم به ذکر است که فوم بتن علاوه بر منتقل نکردن صوت و حرارت، فاکتورهای رفاهی را نیز اغنا کرده و عملاً از انتقال صدا بین همسایگان جلوگیری میکند.
ازآنجاییکه فوم بتن در قشرهای سطحی تخلخل فراوان دارد، درنتیجه شکافهای مویین و درزهای کمتری در سطح آن ایجاد میشود و اگر از پوشش فوم بتن باضخامت کافی در ساختوساز استفاده شود، سازه در مقابل نفوذ رطوبت مقاومت مطلوبی خواهد داشت.
بهطورکلی فوم بتن وزن حجمیای حدود 250 تا 300 کیلوگرم در هر مترمکعب دارد که به علت سبکی، خطرات ناشی از زلزله و سایر حوادث مترقبه را میکاهد.
بهطورکلی این فوم مقاومت بالایی در برابر آتشسوزی دارد و غیرقابلاحتراق است.
فوم بتن به علت روان بودن و داشتن حبابهای ریز، میتواند عایق تأسیسات کف ساختمان باشد و نیازی به ماهیچه کشی با استفاده از چنین محصولی وجود ندارد. درواقع با استفاده از فوم بتن هیچگونه خسارتی به کف سازهها وارد نمیشود.
فوم بتن ازجمله مصالحی با مقاومت فشاری بالا بوده که استحکام کف و محیط را تضمین میکند.
در کنار مزایای بیشمار فوم بتن این ماده از معایبی نیز برخوردار میباشد که این موارد شامل:
فومبتن پوششی سبک و بسیار مقاوم، برای مصارف گوناگون در صنعت ساختمان مورداستفاده قرار میگیرد. فومبتن با ترکیبی از سیمان، ماسه نرم، آب و فوم (ماده شیمیایی تولیدکننده کف) ساختهشده است. این مخلوط مادهای متخلخل با وزن سبک ایجاد میکند که قدرت و دوام آن بالا میباشد.
فومبتن باصرفهترین و محکمترین مصالح سبکی است که میتوان از آن برای پوشش شیب بندی بام استفاده نمود. با توجه به اینکه با دستگاه مخصوص بهصورت بتن یکپارچه در محل قابل تهیه و استفاده است، میتوان مستقیماً روی آن را عایقبندی یا ایزولاسیون نمود.
به دلیل سبکی وزن فومبتن و آسان بودن تهیه آن، میتوان تمامی کفسازی کف طبقات، محوطه و بالکن ساختمان را بعد از اتمام کارهای تأسیساتی با آن پوشانده و بلافاصله عملیات بعدی را مستقیماً روی آن انجام داد.
با بلوکهای توپر به ابعاد دلخواه میتوان تمامی کار تیغه بندی قسمتهای جداکننده ساختمان را با استفاده از ملات یا چسب بتن انجام داد. با این نوع بلوکهای غیر باربر سبک، علاوه بر اینکه از سنگین کردن ساختمان جلوگیری میشود عملیات حمل و نصب خیلی سریع انجام میگیرد و دست مزد کمتری هزینه میشود. پس از اجرای دیوار میتوان مستقیماً روی آن را گچ نمود. این بلوکها دارای وزن فضایی بین ۸۰۰ الی ۱۱۰۰ کیلوگرم میباشند.
عمدهترین و اصلیترین کاربردهای بتن سبک شامل بلوکهای سبک سقفی و دیواری و همچنین بتن کفسازی و شیب بندی است.
فومبتن بهعنوان یکی از اصلیترین مصالح ساختمانی در گسترهای وسیع در انواع کاربردهای سازهای و غیر سازهای در ساختمان استفاده میشود.
علاوه بر موارد فوق از فومبتن برای پر کردن حفرههای ایجادشده در خیابانها و زیرسازی راهها نیز استفاده میشود. این ماده روان بوده و بهعنوان پرکننده مورداستفاده قرار میگیرد.
اجرای فومبتن با سرعت بالایی انجام میشود و بعد از اتمام کارهای تأسیساتی میتوان کف همه طبقات ساختمان را با آن پوشاند. بهجای پوکه ریزی در کف، استفاده از فومبتن باعث سبکسازی کف شده و همچنین عایق حرارتی و عایق صوتی کف ساختمان را انجام میدهد.
موارد استفاده از فومبتن، ساخت دیوارهای یکپارچه در انواع سالنها، سردخانهها، گرمخانهها و… میباشد. با قالببندی در محل پروژه میتوان بتن را بهصورت یکپارچه و عمودی ریخت و یا با یکسری قالبهای خاص پنلهای پیشساخته تولید کرد. به دلیل خاصیت عایقی این فوم از آن در عایقبندی لولههای حرارتی و برودتی، دیوارها، ساخت اتاقهای آکوستیک و موتورخانهها استفاده میشود.
جالب است بدانید که برای ساخت فوم بتن ابتدا ماسهبادی یا ماسه نرم را به همراه سیمان و در آخر هم با آب در دستگاه میکسر یا مخلوط کننده به هم زده و سپس فوم کف زا را در محفظهی فوم ساز دستگاه با آب رقیق میکنیم. سپس با استفاده از پمپ هوا و با استفاده از لولهی مخصوص خروجیهای ریز همراه با فشار زیاد برای تولید کف عبور داده میشود.
در مرحلهی بعد کف به وجود آمده در میکسر با دوغاب سیمان و آب مخلوط شده و حبابهای ریز در کل ملات پخش میشوند. بعد از اختلاط کامل بتن با استفاده از پمپ، به طبقات پمپاژ میکنیم و به ضخامت حدوداً ۱۰ سانتیمتر روی سطح پخش میکنیم. همچنین لازم به ذکر است که بعد از اتمام اجرای کامل آن، برای جلوگیری از ترکهای سطحی، حداقل باید تا ۳ روز سطح بتن را مرطوب نگاه داشت.
سخن پایانی
همانطور که در طول این مقاله از سازه افزار اشاره شد، دیوارهای غیر باربر یکی از اصلیترین ارکان ساختمانها محسوب میشود و به خمین علت استفاده از دیواری مناسب در ساختمانسازی ضروری میباشد؛ بنابراین برای ساخت دیوار از مصالحی مانند آجر، سفال و... میتوان استفاده کرد که یکی از این مصالح پرکاربرد و جدید نیز بلوك سبک و صفحات پیشساخته میباشد. همانطور که میدانید سبکسازی و کاستن از وزن ساختمان درعینحال تسریع در ساختوساز و همچنین کاهش قیمت، از مهمترین مؤلفههای روز صنعت ساختمان است که در این راستا شرکتهای بسیاری میکوشند تا بهترین محصول را برای استفاده به بازار ارائه نمایند که امیدواریم با خواند این مقاله بتوانید انتخابی و خرید رضایت بخشی را رقم بزنید.