آجر به عنوان یکی از مصالح ساختمانی از دیرباز مورد استفاده بوده است و قدیمی ترین مصالح ساخته ی دست بشر به شمار می آید.
آجر به عنوان یکی از مصالح ساختمانی از دیرباز مورد استفاده بوده است و قدیمی ترین مصالح ساخته ی دست بشر به شمار می آید. مصرف آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه باستانی دارد. آجرهای رسی اولین و فراوان ترین آنها می باشد و قدمتی چند هزار ساله دارد.
آجر فشاری آجر فشاری، از قدیمی ترین انواع تولید آجر می باشد که از آن به آجر های گری یا آجر زبره یا آجر فشاری یاد می شود که به ابعاد ۲۲× ۱۰× ۵/ ۵ یا با همین طول و عرض ولى به ضخامت ۴ یا ۳ سانتی متری تهیه مى شود از آن جایى که موقع خشت زدن با دست، گوشه هاى گل در قالب با انگشت فشار داده مى شد، این آجر به فشارى مشهور شد. این نوع آجر براى گرى چینى، استفاده مى شود.
آجرنسوز از خاک نسوز و خاک چینى، که دارای ساختار ظریف و متراکمی در مقایسه با دیگر آجرها می باشد، تولید می شود. جالب است که بدانید در زمان اجرای نماهای ساختمانی با استفاده از آجر نسوزنما، به هنرنمایی و دقت بیشتری نیاز است، و همین امر سبب جذابیت و برتری نمای آجر نسوز شده است. پس چه بهتر که از نصاب های کار آزموده، ماهر و مسلط به نحوه نصب و بندکشی آجر نسوز استفاده شودآجر نسوز نما دارای تنوع بالایی در رنگ، سایز و طرح می باشد و بسیاری از طراحان خلاق، در زمان اجرای نماهای آجرنسوز، از آن ها به صورت تصادفی استفاده می کنند، که علاوه بر زیبایی و شکیل بودن در نماها، تفاوت در سبک، طرح و رنگ، در تک تک آجرهای نسوز به کار رفته را به نمایش می گذارند. آجرهای نسوز به دلیل مقاومت بالا، جذب آب مناسب و همچنین گیرایی بالا در تماس با ملات، از مزایای متفاوتی نسبت به دیگر مصالح در مراحل نصب و اجرا برخوردار می باشد.
آجر نسوز نیز از انواع مصالح ساختمانی میباشد که به طور معمول برای نما ساختمان ها و بناها مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به سبک جدید ساختمان سازی از آجر های نسوز بعنوان نمای ساختمان استفاده میشود.مواد اولیه برای ساخت آجر نسوز خاک نسوز میباشد و به طور کلی این نوع از خاک رس در معادن کشور یافت میباشدزیرا دارای مرغوبیت بالایی می باشدساختمان سازی با استفاده از آجرهای نسوز دارای جذابیت ویژه ای می باشد، و امروزه مزایای بی شمار آن باعث شده تا معماران و مهندسان از این متریال در اجرای زیباترین نماهای ساختمانی بهره مند گردند.
در دو حالت مختلف میتوان اجر های نسوز را دسته بندی کرد. از نظر مواد معدنی تشکیل دهنده ی ساختار آنان شامل :
آلومین ماده ی اصلی بکار رفته در نوع آجر نسوز پایه آلومینیومی که ۷۰ درصد مواد آن را تشکیل می دهد، تولید میشود. در دمای حدود ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتیگراد پخته می شود. ضریب تحمل دمای بسیار بالایی دارند و از این آجر برای پوشش جداره درونی کوره ذوب فولاد استفاده میشود. البته به علت مقاومت بسیار عالی در برابر مواد قلیایی از این نوع آجر نسوز بعنوان پوشش جداره درونی کورههای سیمان و شیشه هم استفاده های زیادی میشود.
استفاده از سیلیس برای ایجاد مواد پایه نسوز قدمتی هزاران ساله داردآجر نسوز با پایه سیلیس پرکاربرد ترین و پرفروش ترین انواع آجر های نما می باشد . بخش عمده این آجر از خاکهای سیلیسی یا کوارتزیت تشکیل میشود. کوارتزیت ها شامل ۹۵ درصد و به کمی هستند. از این آنوع در سالهای قبل برای جداره درونی کورههای ذوب آهن استفاده میشد.
I IIAl۲O۳استفاده از اکسید کرم در تولید سنگ های آنتیک برخلاف ذات کرم مبنی بر شفافیا کماربرد های دیگری هم دارد. این آجرها دارای ۵ تا ۱۰ درصد اکسید کروم و و ۹۰ تا ۹۵ اکسید آلومینیوم ( ) هستند و در مقابل مواد قلیایی مقاومند. از این نوع آجر برای ساختن بخش درونی کوره بلند ذوب آهن استفاده میشود .
اکسید زیرکونیم ماده ای است که کاربرد آن در تولید آجر نسوز باعث ماندگاری رنگ بسیار بالا در طول زمانهای بالای چند قرن میشود. این آجر از سولفات زیرکونیوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین به کوارتز تهیه میشود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم، کوره مخزن شیشه مذاب و کورههای دارای با درجات حرارت بالا میباشد. از ذوب سولفات زیرکونیوم با آهک، ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا میشود و (اکسید زیرکونیوم) خالص بدست می آید. مقاومت گرمایی زیادی دارد، به همین دلیل از آن در ساختن بوته های ذوب فلز در صنایع ذوب فولاد و در راکتورهای اتمی به عنوان بازتاب دهنده نوترون استفاده میشود.
سری آجرهای نسوز بر پایه اکسید کرم جزء محصولات خیلی خاص و براق آجر نسوز میباشند. این نوع آجر حاوی ۹۵ درصد میباشد. برای تهیه آن از سنتزی استفاده میشود. از این نوع آجر در تولید کوره ذوب خمیر شیشه در صنعت شیشهسازی استفاده می شود.
مهمترین آیتمی که یک آجر نسوز باید داشته باشد تا بتوان از آن در مناطقی با رطوبت بسیار بالا بهره برد بدون شوره زدن و جلبک بستن بودن آجر نسوز است . مشتری عام کاری ندارد برای تهیه اکسید منیزیم، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزیت) یا دولومیت را در دمای بین ۵۵۰ تا ۱۸۰۰درجه سانتیگراد حرارت میدهند. از این آجرها برای پوشش جداره درونی کورههای باز تولید فولاد، کورههای دوار در کارخانههای تولید سیمان و در قسمتهای بالای کوره های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیرآهنی، استفاده میشود.