شنیدن نام پروفیل آلومینیومی در صنعت و یا حتی تجارت و ساختمان سازی موضوع بسیار معمولی و امری رایج است. این موضوع سبب شده است تا امروز این مقاله را در خصوص معرفی پروفیل آلومینیومی و همچنین ارائه اطلاعاتی جامع و کامل در خصوص کاربردهای این پروفیل ها، معرفی انواع پروفیل و همچنین اتصالات پروفیل های آلومینیومی بنویسیم.
اولین موردی که باید به آن توجه کنیم و در خصوصش اطلاعاتی را بیان کنیم در مورد ماهیت پروفیل آلومینیومی است. پروفیل آلومینیومی چیست و کارایی اصلی آن چه می باشد؟ پیش از آن که بخواهیم پروفیل آلومینیومی را بررسی کنیم باید بدانید که آلومینیوم همچون فولاد فلز بسیار گران بها و با ارزشی در صنایع تلقی می شود. همین موضوع سبب می شود که پروفیل های آلومینیومی نیز بسیار با اهمیت باشند.
به صورت ساده می تواند گفت که پروفیل ها به محصولاتی گفته می شوند که توسط فرایندی به نام «اکستروژن» از فلز آلومینیوم محصولات مختلفی همچون لوله ها، شمش ها و قالب های آلومینیومی می سازد.
یکی از انواع پروفیل های آلومینیومی که در موارد خاصی از آن ها استفاده می شود، پروفیل های شیار دار هستند. این پروفیل ها معمولاً در اشکال مختلفی همچون دایره ای، مستطیلی و مربع تولید شده و به فروش می رسند؛ اما شیارهای موجود روی این پروفیل ها چه کاربردی دارد و چه نیازی به وجود آن ها است؟ این شیارها برای آن که بتوانند پروفیل ها را راحت تر به یکدیگر وصل کنند و یا آن که دیگر قطعات را بر روی آن ها نصب نمایند، بر روی آن ها ایجاد شده است.
با استفاده از انواع پروفیل شیار دار می توان گفت که مهندسی و ساخت سازه های جدید بسیار راحت تر می شود. پروفیل های شیار دار نیز چون از جنس آلومینیوم هستند، همگی دارای وزن کم و مقاومت بالا بوده و می توانید در سازه های گوناگون از آن ها استفاده کنید.
انواع پروفیل آلومینیومی به مواردی گفته می شود که با استفاده از پروفیل های آلومینیوم ساخته می شوند. معمولاً این تفاوت ها در ساخت پنجره ها و قاب های آلومینیومی بیشتر خودش را نشان می دهد و در نهایت شامل 3 نوع قاب می شود که هر کدام به شرح زیر هستند:
اولین مورد مربوط به قاب ها و پنجره های ساده می شوند. این نوع از قاب ها با استفاده از دو نوع پروفیل ST و کرونت ساخته می شوند، چیزی که بین این دو پروفیل باعث ایجاد تغییر می شود، همان هندسه سطح مقطع آن ها است. قاب هایی با پروفیل ST بسیار بهتر بوده و مزیت های بیشتری نیز دارند. این قاب ها عایق بوده و بست های مناسبی نیز دارند. یراق آلات به حد کافی قوی بوده و به دلیل درزگیری ها و آب بندی هایی که دارند نیز می توان گفت عمر و دوام بیشتری دارند.
دومین مدل قاب های ترمال بریک هستند. فلز آلومینیوم همچون فولاد نمی تواند آن طور که باید و شاید در برابر حرارت دوام بیاورد. همین موضوع سبب می شود که در محیط هایی که آتش سوزی در آن جا رخ می دهد این درب و پنجره ها به سرعت دچار آسیب شوند. آیا راه حل و چاره ای برای این موضوع وجود دارد؟ قطعاً بله. راه حل این موضوع در اختراع پروفیل های آلومینیومی ترمال بریک بود که به دلیل همین مقاومت در برابر حریق تولید شدند.
ماده ای که باعث می شود پروفیل آلومینیوم نسبت به حرارت مقاوم شود یک تسمه از جنس پلی آمید است که در این نوع از پروفیل ها قرار می گیرد و تحمل فلز را برای حرارت تا 220 درجه سانتی گراد بالا می برد. گاهی اوقات حرارت فقط به صورت آتش سوزی نیست، بلکه گرمای هوا در شهرهای گرمسیری نیز می تواند بر روی فلزاتی همچون آلومینیوم تأثیر منفی بگذارد. در این بین با توجه به وجود تسمه پلی آمید میزان تحمل گرمای این قاب ها در طولانی مدت تا 50 درجه سانتی گراد می رسد.
سومین مدل با نام قاب یا پنجره چوب-آلومینیوم شناخته می شود. معمولاً برای تهیه پروفیلی از این مدل از دو ماده چوب و آلومینیوم استفاده می کنند و شیوه به کار گیری آن ها نیز به این ترتیب است که داخل پروفیل را از چوب و خارج پروفیل را از آلومینیوم می سازند. همان طور که می دانید چوب هم عایق گرما و سرما و هم عایق حرارت است، آلومینیوم نیز با روکش کردن این ماده عایق سبب استحکام هرچه بیشتر آن می شود.
اما کاربردهای پروفیل آلومینیوم در چیست؟ مسلماً برای شناخت بهتر یک محصول باید بتوانیم کاربردهای آن محصول را نیز بشناسیم. به طور کلی می توان گفت که از پروفیل های آلومینیوم در 9 شاخه استفاده می شود که هر کدام از این شاخه ها و زیرگروه های صنایع به خودی خود بسیار مهم هستند.
یکی از مهم ترین کاربردهای پروفیل آلومینیوم در تولید ظرف های نسوز است که امروزه جز لاینفک آشپزخانه ها به حساب می آیند. به مواد تشکیل دهنده و اصلی که برای تولید این ظروف استفاده می شود نیز بوکسیت می گویند که در ترکیب با پروفیل آلومینیوم قرار گرفته و ظروف نهایی را تولید می کند.
در حوزه پزشکی و ساخت دارو از پروفیل آلومینیوم استفاده بسیاری می شود. پروفیل هایی که در این حوزه کاربرد دارند به شکل پودر و محلول هستند که معمولاً برای درمان زردی دندان ها، درمان وبا و سرطان، جلوگیری از خونریزی استفاده می شوند.
سومین موردی که از پروفیل آلومینیوم در آن حوزه استفاده می شود، در زمینه جواهر سازی است. معمولاً از پروفیل آلومینیوم برای ساخت یاقوت های مصنوعی و دیگر سنگ های مشابه استفاده می کنند که طرفداران بسیار زیادی نیز دارد.
باتری هایی که از پروفیل آلومینیوم ساخته می شوند این باتری های معمولی نیستند، بلکه منظور باتری های ذخیره کننده انرژی الکتریکی هستند که در خودروهای برقی استفاده می شوند.
در صنایع متالوژی فعالیت هایی همچون ساخت ورقه های گالوانیزه، تولید آلیاژ فولاد و...انجام می شود. معمولاً پروفیل آلومینیوم در چنین صنایعی کاربردهای زیادی دارد و از آن استفاده های زیادی می شود. زمانی که ورق های فولاد ضد زنگ یا استیل را گالوانیزه می کنند، بیشترین فلزی که مصرف می شود پروفیل آلومینیوم است.
مسلماً این مورد دیگر نیازی به توضیح ندارد و می دانیم که هم در تولید ابزارهای گوناگون و هم در تولید ماشین آلاتی همچون دستگاه های کشاورزی، خودروها و...از پروفیل آلومینیوم به مقدار بسیار زیادی استفاده می شود. در واقع به دلیل سبکی و استحکامی که این فلز دارد، میزان استفاده از آن بسیار زیاد بوده و در اشکال گوناگون نیز استفاده می شود.
لوازم خانگی همچون یخچال، لباسشویی، کولر و...که دائماً با رطوبت و آب سروکار دارند از پروفیل آلومینیوم استفاده بسیار زیادی می کنند. می توان گفت حدود یک سوم از کل پروفیل آلومینیوم مورد نیاز در هر کشوری مربوط به ساخت همین محصولات و کالاها می شود.
مورد بعدی که استفاده بسیار زیادی نیز از پروفیل آلومینیوم دارد، صنایع الکتریسیته و برق است. در این صنایع که شامل دکل های فشار قوی برق، سیستم های انتقال نیرو، سیم های انتقال برق و...می شود از این پروفیل ها که از جنس آلومینیوم هستند، بسیار استفاده می کنند.
این مورد نیز کاملاً شفاف و واضح است. پروفیل آلومینیوم برای تهیه قوطی های کنسروها، بسته بندی محصولاتی که به هیچ وجه نباید در مجاورت هوا باشند و... بسیار به کار می رود.
مزیت ها و یا همان ویژگی های انواع پروفیل های آلومینیومی بسیار زیاد هستند و همین موضوع دلیل محکمی برای استفاده گسترده و بسیار وسیع از این محصولات در تک تک فعالیت های بشری است. در این قسمت به این ویژگی ها به صورت مختصر اشاره خواهیم کرد.
اولین مورد قابل بازیافت بودن و همچنین غیر سمی بودن این محصولات است. می دانیم، زمانی که محصولاتی همچون پلاستیک ها ساخته می شوند، قابلیت بازیافت آن ها بسیار کم بوده و حتی در برخی از موارد اگر پلاستیک ها در شرایط خاصی قرار بگیرند می توانند مواد سمی را از خود تولید کنند. پروفیل های آلومینیوم این مشکلات را ندارند و در کوتاه ترین زمان نیز می توان آن ها را بازیافت کرد و به اشکال جدیدی در آورد.
همان طور که گفته شد پروفیل های آلومینیومی جز کالاهایی هستند که در قسمت های مختلفی از زندگی امروز انسان ها به مصرف می رسند. ساخت درب و پنجره ها، قسمت های مختلف اتومبیل، قسمت های حساس و مهم ساختمان ها و...همگی جز مواردی هستند که می توان از پروفیل های آلومینیومی با اشکال مختلف در آن ها استفاده کرد.
کیفیت پروفیل های آلومینیومی به نوعی است که در تمام انواع پروفیل ها یکنواخت است و زمانی که می خواهید به تعداد بسیار زیادی از آن ها استفاده کنید نیازی نیست که نگران افت و یا افزایش کیفیت در آن ها باشید.
مورد بعدی در خصوص میزان انعطاف پذیری و همچنین انعکاس این پروفیل ها است. به طور کلی فلز آلومینیوم هم دارای قابلیت انعطاف پذیری بالایی است و هم آن که نور را به خوبی منعکس می کند. این دو مورد در خصوص پروفیل های این فلز نیز صدق می کند.
مورد بعدی مقاومت این فلز در برابر خوردگی و فرسایش و همچنین زنگ زدگی است. حتماً تا به حال زنگ زدن فلزاتی همچون آهن را در ساختمان ها و دیگر اماکن و سازه ها دیده اید. خوشبختانه فلز آلومینیوم از این مورد مبرا بوده و به هیچ عنوان دچار زنگ زدگی نمی شود. این قابلیت نیز به آن دلیل است که آلومینیوم با گاز اکسیژن واکنش نمی دهد و تولید ترکیبات شیمیایی را نمی کند.
مورد بعدی میزان انتقال حرارت و همچنین الکتریسیته از پروفیل های آلومینیومی است. در مواردی نیاز است تا هم گرما و هم الکتریسیته از طریق پروفیل ها منتقل شوند. در چنین شرایطی فلز آلومینیوم و پروفیل های ساخته شده از آن بهترین گزینه تلقی می شوند.
مورد بعدی میزان خم شدگی و انعطاف پذیری فلز آلومینیوم است. این قابلیت باعث می شود که بتوان از این فلز هر نوع پروفیلی حتی با اشکال پیچیده و هندسی را ساخت. این موضوع در خصوص تمام فلزات صدق نمی کند و به همین خاطر نیز یک ویژگی و امتیاز مثبت برای پروفیل های آلومینیومی به حساب می آید.
زمانی که هوا سرد می شود، میزان مقاومت پروفیل های آلومینیومی نیز بالا می رود. همین موضوع نشان می دهد که اگر از این پروفیل ها در هوای سرد و مناطقی که به صورت طبیعی آب و هوای سردتری دارند استفاده شود، نتایج بهتری خواهد داشت.
آتش گرفتن مواد اولیه سازنده یک سازه همچون خانه، ساختمان های اداری و...باعث می شود که آتش سوزی شدت بیشتری بگیرد و همین موضوع نیز سبب وارد آمدن خسارت بیشتر به ساختمان خواهد شد. پروفیل های آلومینیومی و یا به طور کلی محصولات ساخته شده از این فلز غیر قابل احتراق هستند و در جریان آتش سوزی های رخ داده این فلز آتش نمی گیرد و در همان شرایط باقی می ماند.
برای ساخت پروفیل های آلومینیومی نیازی نیست که مراحل بسیار پیچیده و سختی طی شود. معمولاً در کارگاه هایی که در زمینه ساخت پروفیل ها فعالیت دارند می توان با چند دستگاه ساده و مراحل نسبتاً راحتی، پروفیل های آلومینیومی را ساخت. ساده بودن پروسه ساخت این پروفیل ها سبب می شود تا هزینه نهایی محصول نیز کاهش پیدا کند که به نفع خریداران و مشتریان است.
یکی دیگر از ویژگی های بسیار مهم پروفیل های ساخته شده از آلومینیوم آن است که میزان وزن این فلز و تمام محصولات ساخته شده از آن بسیار کم بوده و محصولات نهایی سبکی هستند. همین کم بودن وزن سبب می شود تا اگر در سازه های بسیار بزرگ که دارای در و پنجره های بسیار زیادی هستند، از پروفیل های آلومینیومی استفاده شد، در نهایت کاهش وزن قابل توجهی را شاهد باشیم که به سبکی ساختمان و همچنین افزایش ایمنی آن کمک خواهد کرد.
نکته مهم بعدی در خصوص وزن این فلز آن است که با توجه به میزان وزنی که فلز آلومینیوم دارد، میزان مقاومت خوبی را از خود نشان می دهد.
مورد بعدی در خصوص ویژگی های ظاهری این فلز است. ظاهر فلز آلومینیوم بسیار جذاب و درخشان است. گاهی اوقات ساختمان هایی را می بینید که با روکش هایی از آلومینیوم ساخته شده اند. این ورقه ها می توانند هم باعث جذابیت ظاهری سازه شده و هم آن را نسبت به گرما، سرما و باد و باران عایق کنند. علاوه بر این به علت وزن کم این ورقه های آلومینیومی ساختمان نیز سنگین نخواهد شد.
سیزدهمین ویژگی پروفیل های آلومینیومی آن است که می توانید روکش های مختلفی را بر روی آن ها قرار داده و به رنگ ها و طرح های مختلفی آن ها را دربیاورید. این ویژگی پروفیل های آلومینیومی سبب می شود که بتوانید از آن ها در موقعیت ها و شرایط مختلف استفاده کنید.
اتصالات پروفیل آلومینیومی نیز همچون دیگر محصول و پروفیل های این فلز از آلومینیوم ساخته شده اند. این اتصالات غالباً برای متصل کردن لوله ها و همچنین ستون های آلومینیومی به یکدیگر استفاده می شوند.
جمع بندی
به طور کلی پروفیل آلومینیوم یکی از محصولات و فلزاتی است که امروزه در دنیای مدرن استفاده های بسیار زیادی دارد و به دلیل پیشرفت روزمره علم و تکنولوژی این نوع از پروفیل ها روز به روز بهتر شده و توسعه بیشتری پیدا می کنند.