درباره قالب مدولار چه می‌دانید؟
رویای ساخت ساختمان‌های مرتفع همواره از قدیم با انسان‌ها همراه بوده است. اما بدون برخورداری از ابزار و تجهیزات مناسب این امکان به‌هیچ‌عنوان فراهم نبود. رفته‌رفته با توسعه ادوات و ماشین‌آلات ساختمانی، امکان احداث ساختمان‌های بلندتر فراهم شد. یکی از تجهیزاتی که امکان ساخت ساختمان‌های مرتفع را فراهم کرد، قالب مدولار است. این قالب کمک بسیار زیادی در احداث ساختمان‌های بتنی بلندمرتبه می‌کند. بتن‌ریزی در این ساختمان‌ها عملاً به کمک این قالب بسیار راحت‌تر شده است. این قالب به‌عنوان یکی از تجهیزاتی به شمار می‌رود که به‌تازگی در صنعت ساختمان‌سازی ابداع‌شده است. درواقع قضیه نیز بسیار کارآمد بوده است. البته مجموعه‌ای از ادوات و تجهیزات جانبی نیز باید در کنار این قالب مورداستفاده قرار بگیرید تا کار بتن‌ریزی سازه به درست انجام شود. در ادامه با ما همراه باشید تا در خصوص سیستم قالب مدولار بیشتر بحث کنیم.
قالب مدولار چیست؟
اصطلاح مدولار یا modular به‌طورکلی در زبان فارسی اشاره به قالب‌بندی شده یا مطابق با اندازه و مقیاس معین است. بدون درک مفهوم مدولار نمی‌توان عملکرد و نقش قالب‌های مدولار را به‌درستی شناخت. هرگاه کلمه مدولار برای یک سیستمی به‌کاربرده می‌شود، به این مفهوم است که آن سیستم بر مبنای یک پیمانه یا قالب تنظیم‌شده مشخصی طراحی و تولیدشده است. در صنعت ساختمان‌سازی، دقیقاً همین مفهوم در خصوص قالب‌های مدولار نیز صادق است.
این قالب‌های در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید و روانه بازار می‌شوند. اما همه قالب‌ها در نقش یه مقیاس یا پیمانه در محل پروژه ساختمانی عمل می‌کنند که منجر به بتن‌ریزی مشخص و معین سازه می‌گردد. این قالب‌ها در حال حاضر برای اجرای سازه‌های بتنی به‌طور گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرند.
سیستم قالب‌بندی مدولار
قالب مدولار را نمی‌توان به‌تنهایی مورداستفاده قرارداد. بلکه این قالب‌ها در کنار مجموعه‌ای دیگر از تجهیزات معنی پیدا می‌کنند. این تجهیزات در کنار قالب‌های مدولار یک پیکره مشخصی را در محل پروژه به وجود می‌آورند. این اجزا عبارت‌اند از:
گیره قالب‌بندی
برای آنکه یک قالب مدولار بتواند پایداری و صلبیت خود را حفظ کند، نیاز است تا از گیره قالب‌بندی استفاده شود. این گیره وظیفه دارد وظیفه دارد که اتصال و تأمین ثبات پشت‌بندهای افقی انواع گیره‌ها را تأمین کند. این گیره‌ها در انواع بلند و متوسط به‌منظور استفاده در قالب‌های مدولار کاربرد دارند.
سولجر
سولجر قالب‌بندی برای سازه‌های بسیار سنگین و با ارتفاع بالا استفاده می‌شود. از سولجر قالب‌بندی برای سازه‌هایی که از بتن ساخته می‌شوند و عرض بتن از ۲۰ سانتی‌متر بیشتر است، استفاده می‌شود. این تجهیز به دلیل فرم هندسی که دارد در برابر اشاره‌ای جانبی مقاومت بسیار زیادی از خود نشان می‌دهد. این تجهیز به‌راحتی قابل‌نصب در سیستم قالب مدولار است و می‌توان پس از اتمام کار به‌راحتی آن را باز کرد و در پروژه‌های دیگر استفاده نمود. معمولاً عمر این تجهیز خیلی زیاد است و نیازی به تعویض مداوم آن نیست.
کلمپس، پین یا گوه
برای اتصال میان اجزای مختلف در قالب‌های مدولار از کلمپس، پین یا گوه استفاده می‌شود. البته کلمپس به دلیل قابلیت بسیار خوبی که از خود به نمایش می‌گذارد، بیشتر کاربرد دارد. کلمپس دارای مزایای بسیاری ازجمله قدرت بیشتر، اورلب دقیق‌تر آکس‌های جانبی و امکان استفاده نوع داکتیل آن در چفت کردن تسمه‌هایی با ضخامت بیشتر از ۶ میلی‌متر است.
پیچ و مهره
دسته‌ای دیگر از تجهیزات که در سیستم قالب مدولار مورداستفاده قرار می‌گیرد، پیچ و مهره است. پیچ و مهره به‌منظور اتصال ورق‌های مختلفی که در طراحی و اجرای قالب استفاده می‌شوند، کاربرد دارد. در اتصالات پیچ و مهره باید اصول و دقت کافی اعمال شود تا قالب بتواند استحکام کافی داشته باشد و از ثبات مناسبی برای بتن‌ریزی برخوردار باشد.
برخی دیگر از تجهیزات که برای اجرای قالب‌بندی مدولار مورداستفاده قرار می‌گیرد شامل انواع کنج‌ها یا گوشه‌ها (کنج بیرونی،کنج داخلی،کنج پخی،کنج ماهیچه‌ای، کنج صفر)و انواع داربست‌های ساختمانی (مثلثی، چکشی و ستاره‌ای) هستند.
استفاده از قالب مدولار چه مزایایی به همراه دارد؟
تا اینجا با قالب‌های مدولار و سیستم قالب‌بندی مدولار آشنا شدیم. در ادامه لازم است تا در خصوص مزایای این دسته از سازه‌های اطلاعات بیشتری به دست بیاوریم. ازجمله مهم‌ترین مزایای قالب‌های مدولار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- سیستم‌های قالب مدولار از اجزایی تشکیل شده است که عمر مفید بسیار بالایی دارند و می‌توان از آن‌ها در اجرای بتن‌ریزی تعداد بسیار زیادی ساختمان استفاده کرد.
2- اجرای قالب‌بندی مدولار کار بسیار آسانی است و معمولاً می‌توان در کمتری زمان ممکن این قالب‌ها را مونتاژ کرد و در محل پروژه مستقر نمود. به‌علاوه باز کردن این قالب‌ها نیز کار چندان دشواری نبوده و به همین نسبت می‌توان خیلی سریع این قالب را دمونتاژ کرد.
3- به کمک این قالب می‌توان بتن اکسپوز را در محل‌های مختلف پروژه اجرا نمود. بتن اکسپوز یا بتن نما به پنل‌های پیش‌ساخته بتنی گفته می‌شود که روی سطح پایانی کار، بر روی نمای داخلی، خارجی یا کف، نصب می‌شود. حتی در اجرای برخی نماهای داخلی مدرن نیز از بتن اکسپوز استفاده می‌شود. به‌خصوص در ساختمان‌های صنعتی که قصد ایجاد نمای مدرن در آن رادارند. این قالب‌بندی مدولار در اجرای این بتن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.
4- این قالب‌ها در برابر انواع و اقسام بارهای وارده مقاومت زیادی را از خود به نمایش می‌گذارند. قالب مدولار در برابر آتش‌سوزی نیز استحکام مناسبی دارد و به همین دلیل در استفاده از این قالب می‌توان تا حدود زیادی نسبت به مخاطرات طبیعی آسوده‌خاطر بود.
5- قطعات مورداستفاده در قالب مدولار کاملاً به‌صورت پیش‌ساخته هستند. این مسئله موجب می‌شود که در محل پروژه کمترین زمان برای اجرای این قالب‌ها صرف شود. همچنین تمام قطعات مورداستفاده مدولار هستند و به همین جهت نصب و اجرای قالب نیازمند تنظیمات و اصطلاحات دیگری نیست.
6- قالب مدولار قابلیت توسعه دارد و می‌توان در محل پروژه با توجه به نیاز و تصمیم‌گیری ظرفیت و مقاومت این قالب‌ها را تقویت نمود.
7- ازنظر اقتصادی استفاده از این قالب‌ها توجیه دارد؛ چراکه تنها با یک‌بار هزینه می‌توان تا مدت‌ها از این قالب‌ها استفاده کرد و نیازی به تعویض یا جایگزینی آن نیست. حتی در بسیاری از مواقع قالب‌های مدولار دسته دوم و کارکرده در بازار باقیمت بسیار پایین‌تری نیز عرضه می‌شود که می‌توان از آن‌ها نیز استفاده کرد.
در اجرای چه بخش‌هایی از سازه از قالب مدولار استفاده می‌شود؟
مزایای بسیار خوب استفاده از قالب‌های مدولار را در بتن‌ریزی مشاهده کردید. قالب‌های مدولار در معمولاً در ابعاد ثابت 1، 1.5 2 متری در طول و ابعاد متغیر 10 تا 50 سانتی‌متری در عرض تولید می‌شود. اما سؤال مهم دیگری که لازم است به آن پاسخ دهیم این است که استفاده از این قالب‌ها در اجرای چه بخش‌هایی از سازه بتنی بیشتر مرسوم است؟
واقعیت این است که از این قالب‌ها می‌توان در اجرای تمام اجزای یک سازه بتنی بهره‌برداری کرد. به‌عنوان‌مثال دیوار، فونداسیون، ستون، تیر دال، مقاطع مدور و ... ازجمله بخش‌هایی از سازه بتنی هستند که از سیستم قالب‌بندی مدولار در اجرای آن می‌توان استفاده کرد. در صنعت ساختمان‌سازی این امکان وجود دارد تا با ترکیب قالب‌های مدولار، غیر مدولار و دیگر تجهیزات و قطعات قالب‌بندی سازه‌هایی مانند؛ شناژ، فونداسیون، دیوار برشی، دیوارهای دوطرفه و دیوارهای یک‌طرفه، سقف، تیر و دال و کف ایجاد نمود.
چند نکته مهم در خصوص اجرای قالب مدولار
در ادامه لازم است بررسی کنیم که اجرای این قالب‌ها در محل یک پروژه به چه صورتی انجام می‌شود؟ به‌طورکلی اصلی‌ترین مراحل اجرای این سیستم به شرح زیر است:
اتصال دقیق اجزای مختلف قالب
در اجرا و اتصال اجزای مختلف قالب باید توجه شود که هیچ‌گونه منفذ یا فاصله نامتعارفی میان بخش‌های مختلف قالب نباشد. در صورتی به هم چسبیدن اجزای مختلف سازه به‌درستی اجرانشده باشد، امکان خارج شدن شیره بتن، ایجاد حفره در سطح بتن و کرموشدن بتن وجود دارد.
بیشتر بخوانید : بانک اطلاعات ساختمان | پروژه های در حال ساخت
اطمینان از پایداری قالب
نکته مهم دیگری که قبل از بتن‌ریزی در قالب مدولار باید موردتوجه قرارداد، کنترل و بررسی پایداری و استحکام بالای سازه است. درصورتی‌که استحکام سیستم قالب‌بندی مدولار به‌خوبی رعایت نشود، امکان آسیب‌رسیدن به قالب افزایش پیدا می‌کند. برای این منظور باید قالب بتن ها را باید در کلیه جهات عمودی و افقی، کنترل نمود و از استحکام پشت‌بندها، دستک‌ها و تیرهای نگهدارنده قالب مطمئن گردید.
همچنین بعد از نصب کامل قالب و پیش از آغاز بتن‌ریزی لازم است، تا داخل قالب به‌طور کامل پاک‌سازی شود و هرگونه اجزای اضافی از داخل قالب خارج گردد.
کنترل مستمر قالب در طول بتن‌ریزی
قالب مدولار باید در طول فرآیند بتن‌ریزی نیز به‌طور مستمر کنترل شود. به‌این‌ترتیب درصورتی‌که در حین کار تشخیص داده شد که قالب نیاز به تقویت دارد، باید اقدام به تنظیم و تقویت آن‌ها کرد.
تمهیدات لازم برای بتن‌ریزی سازه‌های مرتفع
مطابق استاندارد درصورتی‌که ارتفاع بتن‌ریزی از 5.1 متر بیشتر باشد، باید از وسایلی نظیر ناودانهای فلزی و یا لوله‌های لاستیکی استفاده کرد تا از جدا شدن دانه‌های شن و ماسه و دوغاب سیمان از هم جلوگیری شود.
ویبراسیون بتن
به‌منظور جلوگیری از ایجاد فضای خالی بین بتن و عدم تراکم مناسب آن، لازم است تا عملیات ویبراسیون در طول بتن‌ریزی انجام شود. معمولاً توصیه می‌شود تا بتن ریخته شده را تا حد 20 سانتی‌متر ویبره کرد. باید توجه داشت که ویبره کردن بتن ریخته شده قبلی، بخصوص اگر بتن نسبتاً سخت شده باشد، ممکن است باعث باز شدن و شکستگی قالب بتن, به‌خصوص در مورد دیوارها و بتن‌ها شود.
سرعت بتن‌ریزی در قالب مدولار
باید نسبت به‌سرعت بتن‌ریزی در قالب مدولار حساس باشیم. درواقع باید قبل از آنکه بتن لایه زیری خشک شود، کار بتن‌ریزی در کل قالب مدولار را به پایانی رساند. در این غیر این صورت در اثر وارد شدن فشار بسیار زیاد به لایه‌های بتن زیرین امکان آسیب رسیدن به دیوارهای قالب بسیار بالا است.
جوشکاری قسمت‌های مختلف قالب مدولار
برای اتصال برخی از بخش‌های سیستم قالب‌بندی مدولار، لازم است از جوشکاری استفاده شود. بهترین روش جوشکاری در قالب‌های مدولار، استفاده از جوش کربن دی‌اکسید است. مزیت جوشکاری کربن دی‌اکسید در مقایسه با جوشکاری الکترود عبارت است از:
- هیچ‌گونه گل جوشی در محل جوشکاری به وجود نمی‌آید.
- مقاومت اتصال به وجود آمده از جوشکاری کربن دی‌اکسید بسیار بالاتر است.
- میزان نفوذ‌پذیری این نوع جوش بالاتر است.
- در جوشکاری به این روش محل جوش دچار تغییر شکل نمی‌شود.
کلام پایانی
آنچه در این مقاله مطالعه کردید، تمام آن چیزی بود که در خصوص قالب مدولار باید به آن اشاره می‌کردیم. ابداع تجهیزات جدید در صنعت ساختمان‌سازی، امکان احداث ساختمان‌های گوناگون و مرتفع را برای انسان‌ها فراهم کرده است. این تجهیزات هرکدام با توجه به قابلیت‌هایی که دارند، در احداث نوع خاصی از ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. قالب‌های مدولار نیز در سال‌های اخیر بسیار موردتوجه قرارگرفته‌اند و با توجه به مزایای زیادی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، استفاده از این قالب‌ها روند رو به رشدی را تجربه می‌کند.
درصورتی‌که در صنعت ساختمان‌سازی فعالیت می‌کنید، سایت سازه افزار بستری را فراهم کرده است تا افراد فعال در این حوزه بتوانند با درج آگهی‌های خود در سایت سازه افزار، تبلیغات و بازاریابی خدمات و کالاهای خود را به بهترین شکل ممکن پیش ببرند. بنابراین با مشاهده آگهی‌های نیازمندی یا تبلیغاتی ثبت‌شده در این سایت امکان دستیابی به بهترین خدمات و کالاها در زمان کوتاه فراهم می‌شود.
کلمه کلیدی: قالب مدولار