شیر پروانه‌ای
همان‌طور که احتمالاً شما هم از نام این محصول متوجه شده‌اید، این شیرآلات صنعتی، ظاهری شبیه به پروانه دارد. البته باید بگوییم که طراحی شیر پروانه‌ای بسیار ساده اما منحصربه‌فرد است.
یکی از اصلی‌ترین وظایفی که شیر پروانه‌ای بر عهده دارد این است که جریان سیال موجود در لوله‌ها را قطع یا وصل می‌کند. در حقیقت مسئولیت تنظیم کردن جریان سیال را بر عهده دارد. اما سؤال اصلی اینجاست که عملکرد شیر پروانه‌ای به چه صورت عمل می‌کند؟ در ادامه به این سؤال پاسخ‌خواهیم داد.
بیشتر بخوانید : بانک اطلاعات ساختمان | پروژه های در حال ساخت
درست مثل ظاهرش، شیر پروانه‌ای عملکردی ساده و راحت دارد. به همین خاطر معمولاً در تجهیزات مختلف زیاد به کار می‌رود. یکی از اصلی‌ترین بخش‌های شیر پروانه‌ای دیسک تنظیم‌کننده‌ای است که جریان را تنظیم می‌کند. این شیر یک نوع دریچه‌ی پروانه‌ای شکل دارد که در جهت جریان جابه‌جا می‌شود. به‌این‌ترتیب دیسک تنظیم‌کننده نیز تحت تأثیر این جریان؛ به حرکت می‌افتد.
کاربرد شیرهای پروانه‌ای
همان‌طور که در ادامه‌ی این بحث اشاره خواهیم کرد، شیرهای پروانه‌ای انواع و اقسامی دارند که این انواع مشخصات آن‌ها را تعیین می‌کنند. البته بسیار حائز اهمیت است که این نوع شیرهای پروانه‌ای در چه محیطی استفاده می‌شوند و چه نوع سیالی از آن‌ها عبور خواهد کرد. اما به‌طورکلی می‌توان از شیرهای پروانه‌ای برای مصارف زیر استفاده کرد:
سرویس انتقال مایعات
سرویس انتقال بخار
دستگاه‌های سرد کردن آب، هوا و گاز
سیستم‌های آتش‌نشانی و...
درواقع هرچقدر که از مزایای شیرهای پروانه‌ای بگوییم کم گفته‌ایم. مصارف این نوع شیر به‌قدری متنوع است که می‌توان از آن‌ها در صنایع نفتی و گازی، صنایع غذایی و حتی ایمنی نیز استفاده کرد. در ادامه به چندین مزیت بزرگ شیرهای پروانه‌ای اشاره خواهیم کرد.
مزیت‌های شیر پروانه‌ای
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های شیر پروانه‌ای در این است که وزن پایینی دارد و به همین خاطر حمل‌ونقل آن آسان است و وزن زیادی هم به سیستم وارد نمی‌کند. در حقیقت نسبت به دیگر شیرهای مختلف، این ویژگی تقریباً منحصربه‌فرد محسوب می‌شود.
اندازه‌ی شیر پروانه‌ای کاملاً نسبی است و می‌توان بسته به نیاز آن را تغییر داد.
شیرهای پروانه‌ای نیازی به تکیه‌گاه اضافه ندارند.
نصب بسیار ساده و راحتی دارند و دردسر زیادی درست نخواهند کرد.
به‌سرعت می‌توان آن‌ها را نصب کرد و وقت‌گیر نیستند. در حقیقت می‌توان به‌سادگی آن‌ها را روی خطوط لوله سوار کرد.
بیشتر بخوانید : شیرآلات مناسب در صنعت ساختمان
و درنهایت باید بگوییم که شیرهای پروانه‌ای در قیاس با دیگر شیرها، افت فشار کمتری دارند و جریان در آن‌ها همواره مطلوب است.
درواقع فشرده بودن بخش‌های مختلف شیرهای پروانه‌ای و وزن پایینشان، باعث شده است که بهترین گزینه برای استفاده در سرویس هایی باشند که نیازمند شیرهای بزرگ هستند. اما دلیل این مسئله، این است که شیرهای پروانه‌ای فضای کمتری را می‌گیرند.
یکی دیگر از مزیت‌های شیر پروانه‌ای این است که ولوها به زمان کمتری برای باز و بسته شدن احتیاج دارند چراکه عملکرد شیرهای پروانه‌ای سریع است.
هم‌چنین باید ذکر کنیم که شیرهای پروانه‌ای، درصورتی‌که دچار خرابی شوند، هزینه‌ی کمتری برای تعمیرات می‌برند.
گاهی ممکن است که از شیرهای پروانه‌ای برای حمل مواد شیمیایی استفاده شود. مواد شیمیایی خورنده هستند و ممکن است آسیب زیادی به شیرها وارد کنند. به همین دلیل می‌توان این شیرها را با نشیمن‌گاه‌های غیرفلزی استفاده کرد.
همان‌طور که گفتیم تنوع سایز شیرهای باترفلای (پروانه‌ای) بسیار بالاست و می‌توان از 1 اینچ تا 24 اینچ در بازار پیدا کرد.
هم‌چنین می‌توان شیرهای پروانه‌ای را به شکل هیا افقی و عمودی و...نصب کرد.
انواع شیرهای پروانه‌ای بر اساس جنس
همان‌طور که گفتیم شیرهای پروانه‌ای با وجود ساده بودن، انواع و اقسام زیادی دارد. در ادامه می‌خواهیم به برخی از مهم‌ترین انواع شیرهای پروانه‌ای بر اساس جنس اشاره‌کنیم. با ما همراه باشید.
شیرهای پروانه‌ای از جنس چدن و با دیسک استیل: این نوع از شیرهای پروانه‌ای به خاطر خاصیت چدن، در سیستم‌هایی به کار می‌روند که در آن‌ها سیالات خورنده جریان دارد. اما گاهی ممکن است که سیال موردنظر حاوی مقادیر نمک و کلر هم باشد و به‌این‌ترتیب بهتر است که از دیسک استنلس استیل استفاده شود.
بیشتر بخوانید : شیرآلات برنجی و مزایا و معایب آن
شیر پروانه‌ای استنلس استیل: یکی از مهم‌ترین مصارف این دسته از شیرهای پروانه‌ای استیل، در صنایع نفتی و گازی، کاغذسازی و دریایی است. چراکه این محیط‌ها مستعد خورندگی بسیار هستند. البته این تنها مورد مصرف شیرهای پروانه‌ای استنلس استیل نیست. بلکه درجاهایی که دمای محیط بسیار پایین یا بسیار بالاست، نیز می‌توان از این شیرهای کاربردی و فوق‌العاده استفاده کرد.
شیر پروانه‌ای فولادی: جنس فولادی مستعد خوردگی است. به همین خاطر معمولاً برای انتقال سیالاتی استفاده می‌شود که خصوصیت خورندگی ندارند. مثل آب و روغن یا گاز! البته برای دمای پایین و بالا نیز از شیرهای پروانه‌ای فولادی استفاده می‌شود.
شیرهای پروانه‌ای از جنس UPVC: همان‌طور که از نامشان نیز پیداست جنس این نوع از شیرهای پروانه‌ای، UPVC است. از بزرگ‌ترین مزیت‌های این نوع شیر پروانه‌ای این است که ارزان‌تر است و نصب ساده و راحتی دارند. البته باید بگوییم که گشتاور این نوع شیرهای فولادی پایین است و به‌این‌ترتیب باز و بسته کردن آن‌ها راحت‌تر است.
شیرهای پروانه‌ای از جنس چدن داکتیل: جنس چدن این نوع از شیرهای پروانه‌ای بسیار مقاوم است و تقریباً در برابر سایش دچار هیچ‌گونه آسیبی نخواهد شد.
خب تا این جای کار راجع به انواع شیرهای پروانه‌ای بر اساس جنس صحبت کردیم. در ادامه می‌خواهیم راجع به انواع شیرهای پروانه‌ای ازلحاظ اتصال صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
شیرهای پروانه‌ای دو سر فلنج: در این نوع از شیرهای پروانه‌ای، فلنج بدنه به فلنج ای خط لوله متصل می‌شود.
شیرهای پروانه‌ای ویفری: این نوع از شیرهای پروانه‌ای در حقیقت به شیوه‌ی ویفری به هم متصل می‌شوند. بدین معنی که بین فلنج های خط لوله و فلنج هایی که به دور بدنه‌ی شیر پیچ شده‌اند، نصب می‌گردند. این نوع از شیوه‌ی اتصالات بسیار ساده است اما نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که نمی‌توان از این نوع شیرها به‌عنوان شیرهای ایزوله استفاده کرد. هم‌چنین سایز آن‌ها نیز محدود است و بیشتر مواقع سایزهای بزرگ‌تر از 12 اینچ ندارند.
بیشتر بخوانید : هر آنچه لازم است در مورد شیر فشارشکن بدانید
شیرهای پروانه‌ای لاگ: این نوع از اتصالات به خاطر برآمدگی‌هایی که روی شیرهای پروانه‌ای وجود دارند به نام لاگ معروف شده‌اند. در حقیقت این برآمدگی‌ها محل اتصال پیچ و خط لوله و بدنه است. این نوع از اتصالات، بهتر از اتصالات ویفری هستند و به همین خاطر است که ویژگی آب‌بندی آن‌ها بهتر می‌باشد.
شیرهای پروانه‌ای بااتصال جوشی: همان‌طور که از نامشان نیز پیداست این نوع اتصال شیرهای پروانه‌ای با استفاده از جوش‌کاری انجام می‌شود. در حقیقت شیرهای پروانه‌ای موردنظر با استفاده از جوش‌کاری به‌طور مستقیم به لوله وصل خواهند شد. بیشتر مواقع در سیستم‌هایی که فشار بالایی دارند از اتصال جوشی استفاده می‌شود.
محرک‌های شیر پروانه‌ای چه هستند؟
باید بدانید که محرک یا همان عملگرهای شیر پروانه‌ای بستگی زیادی به گشتاور مربوطه دارد. بسیار هم مهم است که از این نوع شیرها در چه محیطی استفاده می‌کنید. اما به‌طورکلی از چندین محرک مثل عملگرهای دستی، برقی، گیربکسی و ...استفاده می‌شود.
به‌طورکلی اگر سایز شیر پروانه‌ای شما کوچک است، همان عملگر یا محرک دستی برای باز و بسته کردن شیر کفایت می‌کند. به‌طورکلی می‌توان شیرهای پروانه‌ای را بر اساس عملگرها را به چند دسته‌ی مختلف تقسیم‌بندی کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره‌کرده‌ایم:
شیرهای باتر فلای بر اساس نوع عملگر آن به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.
شیرهای پروانه‌ای که با اهرمی کار می‌کنند و اتصال ویفری دارند: این نوع از شیرها به کمک نیروی دست‌باز و بسته می‌شوند و نیازی به ابزار و ادوات خاصی برای باز کردن آن‌ها وجود ندارد. هم‌چنین باید در نظر داشته باشید که عموماً برای سایزهای کوچک استفاده می‌شوند.
شیرهای پروانه‌ای که با گیربکس کار می‌کنند و اتصال ویفری دارند: سایز این نوع از شیرهای پروانه‌ای بزرگ‌تر است. اما با وجود گیربکس، کار کردن با آن‌ها ساده‌تر خواهد شد. البته باید در نظر داشته باشید که استفاده از گیربکس در شیرهای پروانه‌ای می‌تواند هزینه‌های شمارا تا حدی بالا ببرد. روی محور این دسته از شیرهای پروانه‌ای نوعی دستگیره‌ی فلکه‌ای وجود دارد. با تکان دادن این دستگیره، می‌توانید گشتاور لازم برای باز و بسته کردن شیر را مهیا ساخت.
شیرهای پروانه‌ای که با گیربکس کار می‌کنند و اتصال ویفری باقابلیت ارسال سیگنال دارند: این نوع از شیرهای پروانه‌ای نوعی فلکه دارند که به محور شیر وصل شده است و با چرخاندن آن می‌توانید شیر را باز و بسته کنید. هم‌چنین قادر است که با باز و بسته شدن شیر، سیگنال‌هایی را برای سیستم اطفای حریق ارسال کند.
شیرهای پروانه‌ای فلنجی که با گیربکس کار می‌کنند: در این نوع از شیرهای پروانه‌ای نیز، با چرخاندن شیرفلکه می‌توانید آن‌ها را باز یا بسته کنید.
شیرهای پروانه‌ای که عملگرهای برقی دارند: همان‌طور که از نامش نیز پیداست در این نوع از شیرهای پروانه‌ای فرآیند باز و بسته شدن شیرها با استفاده از نیروی برق صورت می‌گیرد. یکی از اصلی‌ترین مزایایی در مورد شیرهای پروانه‌ای وجود دارد این است که سرعت عمل کار را بالا می‌برند. اما به‌هرحال، مثل هر وسیله‌ی برقی دیگری گران هستند و ممکن است هرکسی از عهده‌ی پرداخت هزینه‌های مربوط به آن برنیاید.
شیرهای پروانه‌ای که عملگر پنوماتیک یا همان جک بادی دارند : این نوع از شیرهای پروانه‌ای نوعی محفظه دارند که پر از هوای فشرده یا گازهای بی‌اثر است که نیرویی دارند که قادر به باز یا بسته کردن شیر آب هستند. نام پنوماتیک هم از نوعی فناوری می‌آید که معنی نفس یا هوا را دارد. این فناوری بیشتر مواقع بر روی مطالعه‌ی گازهای فشرده تمرکز دارد.
شیرهای پروانه‌ای که با کنترل کار می‌کنند: همان‌طور که از نامشان نیز مشخص است، این شیرهای پروانه‌ای با استفاده از کنترل باز و بسته می‌شوند. طبیعتاً هزینه‌ی این نوع شیرهای پروانه‌ای بالاست.
قیمت شیر پروانه‌ای
همان‌طور که از ابتدای این متن به‌دفعات ذکر کردیم، شیر پروانه‌ای انواع و اقسام متفاوتی دارد و طبعاً ممکن است هر یک از این انواع شیرها قیمت‌های متفاوتی داشته باشند. اما به‌طورکلی چند فاکتور مهم در تعیین قیمت شیر پروانه‌ای حائز اهمیت است:
سایز شیر پروانه‌ای: شیرهای پروانه‌ای سایزبندی‌های مختلفی دارند. طبیعتاً هرچقدر که سایز این شیرهای پروانه‌ای بیشتر باشد، قیمت آن‌ها نیز بیشتر خواهد بود.
برند شیر پروانه‌ای: با جستجویی کوتاه در بازار متوجه خواهید شد که برندهای متنوعی از شیر پروانه‌ای وجود دارد که ممکن است تفاوت قیمت باهم داشته باشند.
جنس شیر پروانه‌ای: شیرهای پروانه‌ای بر اساس آنچه ذکر کردیم جنس‌های متنوعی دارند. به‌عنوان‌مثال شیر پروانه‌ای از جنس UPVC قیمت ارزان‌تری نسبت به دیگر انواع شیر پروانه‌ای دارد.
خرید شیر پروانه‌ای
خوشبختانه در حال حاضر شما می‌توانید به‌سادگی و با جستجویی کوتاه در وب‌سایت‌های مختلف، شیر پروانه‌ای موردنظر خود را خریداری کنید.
وب‌سایت سازه افزار باکمال خشنودی پاسخ گوی تمام سؤالات شما در این زمینه می‌باشد.