معرفی دستگاه ستون ریز و انواع آن

معرفی دستگاه ستون ریز و انواع آن

ستون‎ها به عنوان اعضای تحمل کننده بار عمودی هستندکه عمدتا از بارهای فشاری- محوری پشتیبانی می‎کنند. از این عضو سازه، برای انتقال بار سازه به پی استفاده می‎شود. در ساختمان‎های بتن آرمه، تیرها، کف‎ها و ستون‎ها به‌صورت یکپارچه ریخته می‎شوند. عمل خمش در ستون ممکن است نیروهای کششی را روی بخشی از مقطع تولید کند. هنوز هم ستون‎ها را اعضای فشرده‌سازی می‎نامند، زیرا نیروهای فشاری بر رفتار آن‌ها غالب هستند. در این میان جهت ریختن ستون در اندازه‎ها و ابعاد مختلف، از دستگاهی تحت عنوان دستگاه ستون ریز استفاده می‎شود، که این دستگاه با قابلیت‎های بالایی که در بتن‌ریزی دارد، کاملا به‌صورت استاندارد ساخته‌شده است و در ساختمان‌سازی کاربرد فراوان دارد.

 دستگاه ستون ریز چیست؟

این دستگاه از لحاظ عملکرد، بسیار به ماشین‎های بالابر شباهت دارد، تنها تفاوت آن در این است که حرکت دستگاه ستون ریز به‌صورت شیبدار است. در حقیقت در گذشته عمل ستون ریزی به‌صورت دستی صورت می‎گرفت، لذا فرد مجبور بود میزان مشخصی از بتن را با استفاده از مخزن تا ارتفاع مشخص شده حمل کند. البته این روش هم اکنون هم در برخی سازوکارهای کوچک کاربرد دارد، اما به دلیل اینکه از لحاظ ایمنی بسیار خطرناک است، خیلی استفاده از آن توصیه نمی‎شود. درواقع در روش دستی از لوله و قیف مشخصی برای جداسازی دانه‎های بتن از هم استفاده می‎کردند، اما امروزه با استفاده از این دستگاه، عملیات ریختن بتن بسیار راحت‎تر شده است و دیگر مثل قبل نیازی به حمل بتن نیست. این روش تا حد زیادی موجب شده است میزان امنیت فرد افزایش پیدا کند، لذا حوادث ناشی از این روش به شدت کاهش یافته است.

ویژگی‎های موثر در استفاده از دستگاه ستون ریز

از ویژگی‎های موثر دستگاه ستون ریز می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایمنی بالا و بهبود سرعت کار

• برخورداری از قدرت و توان بالا

• دارای ضریب اطمینان مناسب در حین سقوط

• برخورداری از سیم بکسلی با ضخامتی مناسب

• انجام راحت و درست مونتاژ و دمونتاژ

• استفاده جهت پر کردن ستون در ابعاد و اندازه‎های مختلف

• جلوگیری از جدا شدن بتن در ستون

انواع دستگاه‎های ستون ریز

امروزه با پیشرفت علم و صنعت، دستگاه‎های مختلفی جهت ریختن بتن طراحی و ساخته‌شده است، که این امر اهمیت دستگاه ستون ریز را می‎رساند. درواقع جهت استفاده از این دستگاه‌ها می‎توان به دو نمونه از آن اشاره کرد:

• دستگاه ستون ریز ثابت

• دستگاه ستون ریز گردان

که هرکدام از این وسایل، بسته به عملکرد و کاربرد مشخصی که دارند در صنعت و ساختمان‌سازی قابل‌استفاده هستند.

مراحل و روش‌های ریختن ستون با استفاده از دستگاه ستون ریز

در ریختن بتن با استفاده از دستگاه ستون ریز بتن مراحل اساسی وجود دارد که به شرح زیر است:

• آماده‌سازی

• تشکیل

• تنظیم

• بتن‌ریزی

• به پایان رساندن

• آماده‌سازی

1. آماده‌سازی

در مرحله اول نیاز به آماده‌سازی مقداری قالب است. در مرحله اولیه پایین تیر (قالب پایین تیر) برای شروع کار مورداستفاده قرار می‎گیرد، سپس تنظیم تیر انجام می‎شود و درنهایت تیرها بر اساس ترازهای خود قرار می‎گیرند. سطح‎ها در ستون‎ها علامت‌گذاری شده‌اند تا قالب پایین تیر را ثابت کنند. سپس، فرد شروع به اصلاح تقویت‌کننده‌های تیر می‎کند. این می‎تواند به دو صورت انجام شود:

• روش اول، ثابت سازی آرماتور در همان مکان تیر.

• روش دیگر این است که آرماتور در بالای تیر ثابت شود، زیرا کار بسیار آسان است و پس از اتمام ثابت سازی آرماتورها، آرماتورهای تیر در موقعیت صحیح قرار می‎گیرند.

به‌طور مشابه، تثبیت آرماتور دال می‎تواند پس از قرار دادن آرماتورهای دال انجام شود. قرار دادن بلوک‎های پوششی نیز با ثابت سازی آرماتورها برای حفظ پوشش در آرماتورها انجام می‎شود. در طی این مراحل، بازرسی‎های لازم برای اطمینان از صحت ثابت سازی آرماتورها مطابق نقشه ساخت انجام می‎شود. مشاور یا تیم مدیریت پروژه همچنین کار بازرسی را برای بررسی تقویت‌کننده‌ها انجام می‎دهد.

1. تشکیل

در این مرحله از دستگاه ستون ریز بتن، قالب‌سازی بتن را انجام می‎دهند. بااین‌حال، برای ادامه کار، وجود تقویت‌کننده‌ها، لازم است تا بخشی از قالب را اصلاح کند. در مرحله اول، کار تنظیم را قبل از اصلاح هر قالب انجام می‎دهند. سپس از دستگاه برای بدست آوردن سطوح صحیح و مکان‌یابی خطوط شبکه استفاده می‎شود. بر اساس قالب‎های طراحی، قالب‎ها (پشتیبانی) در پایین پرتو ثابت می‎شوند. فاصله تکیه‌گاه باید طبق طرح قالب مورد تأیید مهندس باشد. پس‌ازاینکه آرماتورهای تیرچه ثابت شدند، پیش‌ساخته دال گذاشته می‎شود. پس از ثابت شدن، تیرچه‎های بتن لازم قبل از گذاشتن ورق‎های قالب، در آن قرار می‎گیرند. درواقع تراز کردن قالب نیز قبل از اقدام به ثابت سازی آرماتورها انجام می‎شود.

1. تنظیم و تسطیح

بررسی تنظیم و تراز کردن، مراحل اجتناب‌ناپذیری است که باید قبل از ادامه ریختن بتن دنبال شود. صحت کاری که در خارج به نظر می‏رسد با این مراحل کنترل می‌شود:

اولین مرحله، بررسی اطمینان از سطح قالب‌بندی دال است. از دستگاه تسطیح برای بررسی سطح دال استفاده می‎شود. معمولاً سطح دال به‌وسیله قالبی نرم بررسی می‎شود. پس از بررسی کار، تقویت و تنظیم آن انجام می‎شود. در این مرحله، به‌طور عمده تنظیمات ستون را بررسی می‎کنند، به‌این‌ترتیب که وقتی قالب پرتو را تنظیم می‎کنند که سایر تنظیمات بیرون به‌طور خودکار پوشانده شوند. اگر آرماتور ستون با خطوط شبکه همسو نیست یا اگر عمودی نیستند، قبل از شروع کار بتن، نیاز به اصلاح است. سپس تنظیم دال انجام می‎شود.

 

1. بتن‌ریزی با استفاده از دستگاه ستون ریز

دو مورد وجود دارد که باید در هنگام ریختن بتن با استفاده از دستگاه ستون ریز بتن در مورد آن‌ها بحث شود که به شرح زیر است:

تکنیک‎های اساسی، هم‎چنین روش‎های ریختن بتن باید در نظر گرفته شود.

• زمان‌گیری بتن: توجه به زمان‎های اولیه و نهایی در حین ریختن بتن، لازم است. به‌طورکلی، زمان اولیه ریختن بتن حدود 45-60 دقیقه است. بااین‌حال، می‎توان آن را با افزودن مواد افزودنی اصلاح کرد. زمان تنظیم را می‎توان طبق نیاز پروژه و در طول آزمایش مخلوط‎های آزمایشی، افزایش داد.

• تشکیل اتصالات سرد: اتصالات سرد وقتی ریخته می‎شود که بتن به بتنی که شروع به سخت شدن کرده ریخته شود. بنابراین، قبل از بیان تنظیمات، باید بتن ریخته شود. هنگامی‌که یک بخش بزرگ بتن‌ریزی می‎شود، قبل از شروع تنظیم لایه موجود در آن، یک‌لایه بتونی جدید ریخته می‎شود که از ایجاد اتصالات سرد جلوگیری می‎کند.

• الگوی ریختن: هنگامی‌که یک عمل ستون ریزی انجام می‎گیرد، یک الگوی مناسب برای برنامه‌ریزی جهت ریختن بتن آماده می‎شود. بر اساس توالی برنامه‌ریزی‌شده، بتن ریخته می‎شود تا از ایجاد درزهای سرد جلوگیری شود.

• تراکم بتن: برای دستیابی به کیفیت و مقاومت لازم، بتن‌ریزی کافی لازم است. ویبراتور برای فشرده‌سازی بتن استفاده می‎شود. دوره لرزش باید طبق ضخامت و نوع مخلوط باشد. تراکم باید انجام شود. در صورت حذف هوای به دام افتاده، بتن به‌اندازه کافی فشرده می‎شود.

• بتن خود متراکم: در موارد خاص که انجام فشرده‌سازی بتن به‌صورت دستی دشوار است، از بتن خود متراکم استفاده می‎شود. خود تراکم بتن از طریق طراحی مخلوط حاصل می‎شود.

• کنترل دما: بسته به‌اندازه ریختن ستون، لازم است افزایش دما را کنترل کرده و تغییرات دما را در سطح بتن کنترل کنید.

 

1. به پایان رساندن

پایان کار با استفاده از دستگاه ستون ریز دارای مراحل مختلفی است که باید انجام گیرد. پس از ریختن بتن، سطح‌بندی انجام می‎شود. در این مرحله نیز می‎توان اتمام بتن را انجام داد. بعلاوه، کار اتمام می‎تواند هنگامی انجام شود که بتن تا حد مشخصی آماده‌شده باشد. بسته به نوع و طراحی نهایی ساخته‌شده از بتن و با توجه به بی‌نظمی سطح بتن، می‎توان با گچ کاری اتمام کار بتن را انجام داد.

 

1. آماده‌سازی ستون

آماده‌سازی یکی از مهم‎ترین اقداماتی است که پس از اتمام بتن‌ریزی باید انجام گیرد. روش‎های مختلفی برای عمل‌آوری و زمان عمل‌آوری بتن وجود دارد. به‌طورکلی، عمل‌آوری فرآیندی است که باید پس از بتن‌ریزی دنبال شود، زیرا مزایا و ایمنی بیشتری به بتن می‎بخشد. بنابراین، نباید از اصلاح بتن جلوگیری کرد. اگر بتن را اصلاح نکنید، موارد اصلی زیر مطرح می‌شود:

• ترک‌خوردگی بتن

• بر دوام بتن تأثیر خواهد گذاشت

• کاهش مقاومت بتن

• ریختن بتن از عنصر به عنصر دیگر متفاوت است.

1. بتن‌ریزی ستون و بتن‌ریزی دیواری

بتن‌ریزی ستون با کمک لوله tremie یا با کمک پاکت در قالب ستون انجام می‎شود تا از جدا شدن بتن یا ریزش آزاد آن جلوگیری شود. معمولاً برای ریختن بتن در ستون از یک لوله‌ترمی در داخل ستون استفاده می‎شود. ویبراتور برای فشرده‌سازی بتن بعد از هر بار ریختن استفاده می‎گردد. در این میان می‎توان لوله مراقبت از پمپ را در صورت امکان مستقیماً وارد ستون بتونی کرد. وقتی بتن‌ریزی با دستگاه ستون ریز ریلی انجام می‎شود، باید تراکم کافی را تضمین کند. ریختن مداوم بتن تا حدودی باعث جمع شدن آن می‎شود.

 

1. ریختن بتن از اسلب، تیر و پی

ریختن بتن در دال معمول است. پس از اتمام کار تقویت‌کننده‌ها و گرفتن تمام تأییدیه‎های لازم، می‎توان بتن‌ریزی را انجام داد. هم چنین می‎توان بتن را با استفاده از ماشین پمپ به داخل دال ریخته یا بتن را به‌صورت دستی به داخل دال برد.

 

1. ریختن بتن در شمع‎ها

بتن‌ریزی شمع‎ها با سایر روش‎های بتن‌ریزی متفاوت است. برای بتن‌ریزی شمع‎ها از روش‎های خاصی استفاده می‎‎شود. پس از اتمام حفاری‌ها، لوله‌ترمی به داخل توده حفرشده وارد می‎شود. سپس فلاشینگ انجام می‎شود تا زمانی که شمع کاملاً تمیز شود. آزمایشات لازم برای اطمینان از کافی بودن مقدار آن انجام می‎گیرد. پس از گرفتن کلیه مصوبات برای بتن‌ریزی، بتن به داخل لوله‌ترمی ریخته می‎شود. به‌این‌ترتیب انتظار می‎رود که تمام مواد شل شده با بتن اولیه به سمت بالا حرکت کنند. هنگامی‌که جریان بتن متوقف شد، دوباره بتن پر می‎شود.

 

خرید دستگاه ستون ریز

ستون‎ها مهم‎ترین عنصر سازه‌ای در ساختمان‎ها هستند که بر اساس بارگذاری، طول، گره‌های ستون، مهاربند قاب و غیره می‎توانند انواع مختلفی داشته باشند جهت خرید دستگاه ستون ریز بسته به نوع و مدل طراحی‌شده آن، لازم است با کارشناسان مرتبط در این حوزه مشورت نمایید.

 

مراقبت از دستگاه ستون ریز

ازآنجایی‌که ستون مانند هر سازه دیگری نیاز به مراقبت و استفاده صحیح دارد، لذا باید به‌درستی و با دقت کافی از آن استفاده گردد. در این میان جهت مراقبت از دستگاه ستون ریز کافی است:

• موتور دستگاه را هر 6 ماه یک‌بار جهت بررسی و تعویض، به تعمیرگاه معتبر ببرید.

• سیم‎های متصل به دستگاه را به‌صورت دوره‌ای چک کنید، تا در صورت بروز هرگونه قطعی و آسیب‌دیدگی، به‌سرعت اصلاح شود.

• لازم است هرسال یک‌بار آن را به‌صورت کامل بررسی کنید، تا تمام قطعات موجود در آن به‌درستی  کار کنند.

 

سخن پایانی

تجهیزات مختلفی وجود دارد که در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‎شود که می‎تواند برای اهداف بزرگ و کوچک بسیار کاربرد داشته باشند. انواع مختلفی از تجهیزات برای ساخت‌وسازهای ساختمانی، ساخت‌وساز جاده، زیرآب و سایر کارهای ساختمانی دریایی مورداستفاده قرار می‏گیرد. عملیات مختلفی وجود دارد که در پروژه‎های ساختمانی دخیل هستند، خواه مقیاس بزرگ باشد یا مقیاس کوچک. در حقیقت امروزه به‌منظور تسهیل در ریختن بتن در فرایندهای ساختمانی از دستگاهی به نام دستگاه ستون ریز استفاده می‎شود، که این دستگاه به دلیل کاربردهای مهم آن در صنعت موجب شده، نیازمندی افراد را به نیرو کاهش دهد. درواقع زیربنای هر ساختمان دو هدف اصلی دارد، توزیع وزن از دیواره‌های متحمل به خاک یا بستر و حفظ آب زیرزمینی یا رطوبت خاک. توپوگرافی، زمین‌شناسی و پدولوژی (مطالعه خاک) در محل ساخت‌وساز شما علاوه بر اندازه ساختمان و سایر عوامل مانند نوع ساخت، نوع فونداسیون مناسب برای ساختمان شمارا تعیین می‎کند، که این امر موجب می‎شود به‌راحتی بتوانید برای ساختمان خود از ستون مناسب استفاده کنید که این امر به‌وسیله دستگاه‎های ستون ریز امکان‌پذیر است.