یکی از روشهای نوین اجرای سقف و بام، سقف عرشه فولادی است. این سقف دارای انواع متنوعی بوده که هر یک دارای مزایا و معایب خود میباشند. کاربرد این نوع سقفها در سازههای فلزی است. در این مطلب از وب سایت سازه افزار به بررسی عمیق سقفهای عرشه فولادی میپردازیم، مزایا و معایب آن را نیز بررسی خواهیم کرد و صد البته نحوه اجرا، ویژگیها و مشخصات، مقاومت، ضخامت و دهانه آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
یکی از جدیدترین تکنولوژیها در ساخت سقفهای ساختمانی سقف عرشه فولادی در اسکلت فلزی است. از ورقههای پروفیل آجدار در این نوع سقفها استفاده میشود. در واقع در این نوع سقفها دیگر از مصالح سنتی استفاده نمیشود، بلکه از مصالح نوین مانند ساندویچهای پانل بهره گرفته شده که این کار موجب بهینهسازی انرژی میشود. مزایای سقفهای نوین نسبت به سقفهای سنتی بیشتر بوده و علاوه بر موارد ذکر شده میتوان به زمان اجرا نیز اشاره کرد.
سقفهای عرشه فولادی دارای اجزایی به شرح زیر میباشند:
ورق فولادی گالوانیزه یکی از این اجزا میباشد. مهمترین بخش عرش فولادی سقف آن است که توسط ورقههای فولادی تشکیل شده و این ورقها به وسیله زینک گالوانیزه میشود.
برشگیر یا همان گل میخ به منظور انتقال نیروی برشی از دال بتنی به تیرچهها استفاده میشود. این امر موجب افزایش مقاومت ورقههای فولادی خواهد شد. قطر برشگیرها حدود ۱۹ میلیمتر و ارتفاع آنها بستگی به شکل ورقها دارد که نباید کمتر از ۴۰ میلیمتر باشد. گل میخها معمولا به وسیله دستگاه جوش خاصی به بال تیرهای سازهای جوش میشوند.
میلگردهای به کار رفته در این سازهها انواع مختلفی دارند که نوع مورد استفاده در این سیستم به طراحی و نوع اسکلت سازه بستگی دارد.
بتن مورد استفاده در سقف عرشه فولادی تفاوت خاصی با دیگر بتنهای به کار رفته در سقفهای معمولی نداشته ولی باید دانست که تا حد امکان نباید از بتنهای سبک و با مقاومت فشاری پایین استفاده کرد. ضخامت دال بتنی از گام پایین عرشه باید ۱۲.۵ سانتیمتر و از گام بالا ۷.۵ سانتیمتر باشد. این بدان معنی است که کاورهای بتنی باید ۵ سانتیمتر روی میلگرد باشد.
دهانه سقف عرشه فولادی فاصله بین دو تیر متوالی که سقف رپ آنها قرار دارد، گفته میشود. به میزان بزرگتر بودن دهانه تیرهای کمتری در ساختمان استفاده میشود. در نتیجه وزن سقف کمتر میشود و این امر موجب کم شدن وزن سازه هم خواهد شد. نکتهای که اهمیت دارد، انتخاب حداکثر دهانه سقف عرشه فولادی برای مقاومت لازم است.
امروزه از قالبهای ماندگار به نام عرشه فولادی در اجرای سقفهای مرکب بسیار گسترش یافته است. مزیت اصلی این روش در افزایش سرعت اجرا در برابر روشهای قالب موقت است. در این نوع سقف به جز موارد معدود، کنگره عرشهها بر جهت تیرچهها عمود بوده و با شاه تیرها موازی میباشد. دلیل این امر ورقهای کنگرهدار در اجرای سقف مرکب عرشه فولادی در صورتی که عمود بر محور تیر باشند عملکرد بهتری داشته و ورقهای به کار رفته در آن برای افزایش سختی خم میشوند تا وزن بیشتری را تحمل کنند.
ریز جزئیات طراحی، ساخت و اجرای را دیتیل گویند. در ابتدا از ورقهای گالوانیزه برای قالب درجا استفاده میکردند، به تدریج تولید و اجرا این سقفها در دیتیل سقف عرشه فولادی به گونهای تغییر یافت که درگیری مکانیکی بین ورق تحتانی و بتن سقف به وجود آمد و به کمک برشگیرها و قالبهای پیرامونی سقف عرشه فولادی به تیرچهها متصل گردید. این ورقها به آرماتورهای کششی تبدیل شده و امروزه به عنوان سقف عرشه فولادی و این نوع ورق فولادی به عنوان floor deck شناخته میشود.
اجرای این نوع سقف به شرح زیر میباشد:
باید ورقهای گالوانیزه موجدار به صورت مرتب بر روی تیرهای افقی یا فرعی قرار داده شوند. انجام این مرحله با سرعت بالایی صورت میگیرد.
ورقهای گالوانیزه قرار داده شده محکم به تیرها متصل شوند. این کار با استفاده از گل میخها انجام میگیرد. ورق را سوراخ کرده و گل میخ را از آن عبور میدهند، سپس آنها را به تیرهای فرعی جوش میدهند.
در مرحله سوم باید نسبت به ایجاد شبکهای از آرماتورها اقدام نمود. این کار با جوش دادن یک سری آرماتور به گل میخها و در ادامه وصل کردن مابقی به آنها انجام میشود.
در مرحله آخر فرآیند بتنریزی انجام میشود. ضخامت و وزن بتن با توجه به استانداردهای رعایت شده تعیین میگردد. بتن بر روی عرشه فولادی ریخته شده و شبکه آرماتوری را هم درون خود قرار میدهد. در آخر نازککاری روی سطح بیرونی بتن انجام شده و اجرا پایان مییابد.
سقف عرشه فولادی دارای معایبی میباشد که در ادامه آنها را شرح خواهیم داد:
ضخامت ورقهای عرشه فولادی و فاصلههای تیرریزی توسط کارشناس مربوطه در نقشههای سازه تعیین میشوند و در صورت تغییرات غیرحرفهای ضخامت ورق گالوانیزه عرشه فولادی و فاصلهها، تبعات زیادی از جمله لرزش سقف را در پی خواهد داشت.
استفاده از سقفهای عرشه فولادی دارای مزایای زیادی است که استفاده از این نوع سقفها را در دنیا گسترش داده، مهمترین مزایای این سقف عبارتاند از:
سقف عرشه فولادی به دلیل داشتن مزایایی همچون استحکام و وزن و مقرون به صرفه بودن، معمولا به عنوان جزئی از بسیاری سقفهای مسطح، شیبدار یا سقفهای طاقدار استفاده میشود. این سقف به طور معمول با شبکه تیرچههای فولادی روباز، فولاد سازهای و یا اسکلت ساختمانی سبک همراه شده و از آن برای ساختمانهایی با ارتفاع زیاد به کار میبرند.
در ساخت و اجرای سقفهای عرشه فولادی از ورقهای گالوانیزه شده به عنوان پوشش سقفی استفاده میشود. عموماً هدف از استفاده ورقهای گالوانیزه شده برای کاهش لرزش و افزایش مقاومت کلی سازه در برابر بارهای وارد شده است. ورقهای فولادی به منظور جلوگیری از زنگزدگی در برابر رطوبت بتن، گالوانیزه شده و ورق عرشه فولادی به دو دسته roof deck و floor deck تقسیم میشوند.
ابعاد این ورقهها معمولاً به طراحی آنها بستگی داشته، ولی ضخامت آنها عمدتاً بین ۱/۲ تا ۰/۸ میلیمتر است. طول ورقههای به کار رفته در سقف عرشه فولادی تا حدودی به طول دهانههای سقف ساختمان بستگی دارد. ابتدا ورقهها در کارخانه برش خورده و سپس به کارگاهها منتقل میشود.
بعد از این که عرشه مناسب کار خود را انتخاب کردید طبق ضوابط تعیین شده مهندسی میتوانید میزان هزینههای آن را تخمین بزنید. طبق استانداردها و آیین نامهها جامعترین آییننامه طراحی و محاسبات مرکب دال عرشه، استاندارد SDI میباشد.
سخن آخر
انتخاب سقف عرشه فولادی و محاسبه اصولی تا حد زیادی در زمان و هزینه پروژه تأثیر مثبت خواهد گذاشت تا جایی که این اجرا یکی از روشهای رایج اجرای اسکلت مخصوصاً در سازههای فلزی شده است. در این مطلب از وب سایت سازه افزار شما را با این نوع سقف، ویژگیها، مزایا، معایب، اجرا و کلیات آن آشنا نمودیم.