کانکس یک نوع سازه پیشساخته است که دارای کاربردهای مختلفی بوده اما ایده اولیه آن برای استفاده بهعنوان سکونتگاهی موقت که بهصورت سریع ساخته و در محل مستقر شود، بوده است که باگذشت زمان کاربریهایی مانند فروشگاهی و خدماتی نیز به آن افزودهشده است. کانکس همانند خانه است، با این تفاوت که اتاق پیشساخته قابلحمل و قابلبازیافت میباشد و برای سکونت افراد در هر شرایط آبوهوایی قابلاستفاده میباشد. امکانات کانکسها درست مثل خانه است و دارای سرویس بهداشتی، آشپزخانه و وسایل موردنیاز برای فعالیتهای مختلف است. کانکس در انواع گوناگون و مطابق با شرایط محیطی ساخته میشود ازجمله کانکس ویلایی، مسکونی، تجاری، سرویس بهداشتی، نیروی انتظامی و…
کانکس نگهبانی معمولاً دارای ابعاد کوچک و برای استقرار نگهبان یا پرسنل حراست در ورودی مجموعهها و شرکتها مورداستفاده قرار میگیرد و شرایط آن بهگونهای است که نفر بهتمامی جهات دید کامل داشته باشد تا بتواند کل محدوده را تحت کنترل داشته باشد
معمولاً در تقاطعهای پر رفتوآمد برای فروش محصولات مختلف فرهنگی و روزنامههای مطبوعاتی از کانکس فروشگاهی استفاده میشود. این نوع معمولاً ابعاد کوچکی داشته که دارای کرکرههای برقی و نورپردازی برای روشنایی در هنگام شب میباشد
اسکان نیروها در کارگاههای ساختمانی و همچنین دفاتر اداری برای مهندسین پروژه نیازمند فضایی میباشد که با هزینه کم و سرعت زیاد ساخته شود. ازاینرو استفاده از کانکس کارگاهی بهترین گزینه برای این نیاز بشمار میرود و معمولاً با ابعاد و اندازههای متفاوتی در هر کارگاه میتوان آنها را یافت.
بسیاری از مجتمعهای آپارتمانی بخصوص اداری و گاها مسکونی با تعداد واحدهای زیاد نیاز به یک سرایدار یا نگهبان دارند که بهصورت دائمی در آنجا مستقر باشد، ازاینرو برای سکونت و استقرار نگهبان و خانوادهاش اقدام به تهیه یک کانکس سرایداری میکنند که معمولاً در حیاط یا پارکینگ مجتمع قرار میگیرد.
استفاده بهعنوان خانه پیشساخته از این سازهها باعث به وجود آمدن محصولی بنام کانکس ویلایی گردید که این سازه مانند یک خانه مجهز دارای اتاقهای متعدد و سرویس بهداشتی میباشد. بسته به ابعاد امکانات داخلی آن نیز تغییر بوده و بیشتر در مناطقی مانند لواسانات و شهرهای خوش آبوهوا از آنها استفاده میکنند.
این سازهها وظیفه ارائه خدمات مختلف اجتماعی و شهروندی را در داخل فضای شهری دارند که ازجمله مهمترین آنها ایستگاههای دوچرخه، کیوسکهای دستگاه خودپرداز بانکی، اهدای خون، ارائه مشاورههای پزشکی و عرضه محصولات فرهنگی میباشد.
نوع چرخدار معمولاً برای کاربریهایی که نیاز به جابجاییهای زیاد دارند مورداستفاده قرار میگیرد و گاها بانام کاروانهای سیار یا کاروان مسافرتی نیز از آن یاد میشود. نمونههای بارز آن ایستگاههای سیار پلیسراه و کاروانهای توریستی میباشد.
سبکها و روشهای متفاوتی برای ساخت کانکس وجود دارد و این تنوع سبک به دلیل تنوع زیاد در گزینههای موجود برای انتخاب مصالح اولیه میباشد، اما چیزی که در اکثر روشهای تولید کانکس مشترک است ساخت شاسی کف با تیرآهن و اسکلت فلزی با پروفیلهای آهنی میباشد که بنا به ابعاد و نوع درجه کیفی، ضخامتها و نمرههای متفاوتی از آنها بکار میرود. اتصالات در اکثر مواقع از طریق جوش ممتد بوده اما در برخی موارد با روش پیچ و مهره نیز جهت مونتاژ و دمونتاژ آنها را تولید میکنند. پوشش بدنه و سقف نیز از مصالح مختلفی مانند ورق فولادی گالوانیزه شده، چوب، فایبرگلاس و پانلهای پیشساخته میباشد که خریداران کانکس در هنگام سفارش یکی از آنها را انتخاب میکنند چراکه هرکدام دارای ویژگیها و مزایایی بوده و ازلحاظ هزینه نیز با یکدیگر متفاوت هستند.
کانکس بهعنوان اسکان موقت در نظر گرفته میشود؛ اما کاربردهای دیگری نیز بعدها به آن افزوده شد که باعث رشد این صنعت و تعامل آن با شهروندان گردید. ازجمله مهمترین آنها استفاده بهعنوان کیوسکهای خدمات شهری، کانکس مسکونی و دکههای روزنامهفروشی بوده که خدمات مختلفی را به مردم ارائه میکردند.
برای زیبایی کانکس میتوان از دیوارکوب و نماهای کامپوزیت در رنگهای مختلف و برای شستشوی آن از دیوارههایی با پوششهای قابل شستشو استفاده کرد. میتوان برای جلوگیری از کثیف شدن کف کانکس و مقاومت آن از سرامیک، پارکت و آلومینیوم آجدار استفاده کرد. کانکس از موارد کاربردی زیادی برخوردار است که شامل تنوع رنگ، تنوع در ساخت و نقشههای مختلف آن میباشد که دلیل آن انعطافپذیری کانکس در ساخت آن است تا بتواند نیاز هر شخصی را برطرف کند.