آرک به معنای قوس میباشد و اغلب در راهروی بین دو اتاق یا سقف آشپزخانه و فضای ورودی و جداسازی نشیمن و پذیرایی استفاده میشود، هرچند آرکها برای در و پنجره هم کاربرد دارند و فقط نمیتوان آن را مختص سقف دانست. آرک در معماری سنتی ایرانی نیز به چشم میخورد. در دربها و پنجرههای ساختمانهای تاریخی و قدیمی در بالاترین قسمت آنها قوس یا یک نیمدایره به چشم میخورد. آرک به ساختار خانه آرامش بیشتری میبخشد چراکه زوایای موجود را از بین میبرد.
در این صفحه با کاربرد آرک آشنا می شوید:
علاوه بر ایجاد فاصله بین دو فضا، خود سازه را نیز ساپورت میکنند. دراینبین مدل آرک آشپزخانه محبوبترین و پراستفادهترین مدلها بین خانهدارهای جدید و قدیمی است که البته نقشی در تقسیم بار سازه ندارند و بیشتر جنبه زیبایی آنها مطرح است. یک آشپزخانه باوجود آرک بینهایت پیچیده و زیبا به نظر خواهد رسید درنتیجه برای علاقهمندان به تزیینات داخلی و طرحهای پیچیده میتواند بسیار مناسب باشد. آرک میتواند انواع و مدلهای مختلفی طراحیشده باشند و درجاهای مختلفی به کار برود. علاوه بر آرک ساده که همان قوس همیشگی در سقف یا چهارچوب در و پنجره است، آرک میتواند کمی هنرمندانهتر طراحیشده و قوس آن کمی گچبری شود. همین مسئله میتواند رنگآمیزی آرک را کمی دشوارتر و شامل ریزهکاریهای بیشتر کند.
کاربرد آرک
۱. فضای ورودی
یکی از کاربردهای جذاب و زیبای آرکها استفاده از آن برای قسمتهای ورودی خانه میباشد. مثلاً درب ورودی خانه را در نظر بگیرید که با یک آرک گنبدی شکل، مزین شده است. وجود آرکها در بالای سر در خانهها علاوه بر اینکه حس صمیمیت را منتقل میکند، بر دعوت کردن تأکید دارد. این سبک معماری و استفاده از آرک برای ورودی ساختمان فقط برای خانههای ویلایی و سبک قدیمی نیست بلکه برای بسیاری از آپارتمانها هم امروزه ورودی را گنبدی شکل در نظر میگیرند که نوعی استفاده خلاقانه از آرک بهحساب میآید.
۲. پنجره
معماری اکثر پنجرههای قدیمی با استفاده از آرک است. حتماً شما هم نمونههایی از آن را در خانههای قدیمی و تاریخی دیدهاید. پنجرههای شیشهای رنگی که در قاب گنبدی شکل به قرینه بر دیوار خانهها خودنمایی میکنند. از این ایده میتوانید برای طراحی پنجرههایتان استفاده کنید و با تلفیق معماری سنتی و قدیمی ایرانی با معماری مدرن طرحهای خیرهکنندهای در دکوراسیون داخلی خانهتان ایجاد کنید که هر بینندهای را به تحسین وادار کند.
۳. آشپزخانه
آرک آشپزخانه نقش یک تکیهگاه و پشتیبان را برای بار سازه ایفا میکند. طرح آرک به صورتی است که فشار بار در قسمت بالایی را به هر دو قسمت کناری خودش منتقل کرده و سپس به قسمت پایین یا همان کف خانه هدایت میکند؛ اما آرک کناف بیشتر جنبه زیبایی دارند و در بیشتر خانههای امروزی ایران مورداستفاده قرار میگیرند. آرک یکی از اجزای آشپزخانه است که طراحی و اجرای این آیتم در زیبایی آشپزخانه نقش بسزایی خواهد داشت آرک آشپزخانه میتواند از مواد مختلفی مانند گچ و رابیتس، سنگهای آجری، کناف، چوب و … ساخته شود.
۴. ساختن رواق از طاقها
از قرار گرفتن آرکها کنار یکدیگر برای ساختن فضایی که یکطرف آن باز است رواق شکل میگیرد. در معماری کهن ایرانی رواق جایگاه ویژهای داشته و در شهرهایی مثل یزد، کرمان و کاشان که هنوز بناهای تاریخی وجود دارد بهوفور میتوان کاربردهای آنها را دید. علاوه بر این، در معماری مساجد هم رواقها زیاد بهکاررفتهاند. با توجه به اینکه در حوضخانهها و حمامهای قدیمی هم رواقها پرکاربرد بودهاند میتوان کاربریشان را به دکوراسیون داخلی استخرهای امروزی نیز منتقل کرد. در خانههایی که فضا بهقدر کافی برای ساختن طاقها کنار هم وجود داشته باشد میتوان از ایده رواق استفاده کرد و فضاهایی چون تراس خانه و یا همان استخر و حیاط را زیباتر کرد.
۵. اتاق نشیمن و پذیرایی
برای دکوراسیون داخلی فضاهای بزرگ این ایده میتواند به کار بیاید. اگر اتاق نشیمن بزرگی دارید میتوانید با ایجاد چند آرک در قسمتهای مختلف آن حال و هوایی خاص به فضای خانه ببخشید. در خانههایی که دکوراسیون داخلی سنتی و قدیمی دارند آرکها بیش از هر جای دیگری خودشان را نشان میدهند. سعی کنید با به کار بردن وسایلی هم که هماهنگی با این سبک معماری دارد زیبایی را چندین برابر کنید. وسایلی مثل فرشهای طرح قدیمی و اصیل، ابزارآلات قدیمی و هر چیز دیگری که فکر میکنید جلوه آرکهای بهکاربرده را بیشتر خواهد کرد.
۶. نمای بیرونی
خیلی از افراد آنقدر که به فضای داخلی دکوراسیون خانهشان توجه دارند، نمای بیرونی را در نظر نمیگیرند و آن را مهم نمیدانند. درحالیکه این نمای بیرونی خانههاست که نمای شهر ما را میسازد. همه مردم نمای بیرونی ساختمان را میبینند درحالیکه عده کمی فضای داخلی خانه را مشاهده میکنند. با این تفاسیر نمیشود این موضوع را بیاهمیت جلوه داد و نسبت به آن بیتفاوت بود. چون نمای بیرونی خانه تأثیر مستقیم روی زیبایی شهر دارد پس بهتر است به آنهم با وسواس فکر کنیم و سعی داشته باشیم بهترین طرح را پیاده کنیم. استفاده از طاقها در نمای بیرونی خانه جلوهای زیبا و تاریخی به خانه میبخشد. این کار خود تأکیدی بر معماریهای کهن و اصالت خانهها دارد که در دنیای مدرن امروزی به فراموشی سپردهشدهاند.