نورپردازی در راه پلههای ساختمان جلوهای خاص در طراحی و دکوراسیون به وجود میآورد. نورپردازی علاوه بر زیباسازی پلهها، به جهتیابی پلهها در شب نیز کمک میکند. نورپردازی در هر فضا و محیطی، یکی از کلیدیترین و محوریترین نقشها را ایفا میکند. این عنصر حیاتی علاوه بر کاربردی که دارد، نمای محیط را بسیار متفاوت و منحصربهفرد میکند. یکی از فضاهایی که نورپردازی در آن نقش بسیار مهمی ایفا میکند، راه پله است. نورپردازی در راه پلهها باید بتواند بهخوبی مسیر حرکتی را مشخص کند و علاوه بر این، تأثیر مطلوب را برای بیننده قبل از رسیدن به مقصد موردنظر ایجاد کند.
برای نورپردازی در راه پلهها، نمونههای نقطهای توکار، دیوارکوبهای کوچک، لوسترهای تک چراغ کوچک و حتی نورپردازیهای رشتهای مخفی با لامپهای توکار وجود دارد. تنوع موارد و سبکهای بهکاررفته برای راه پله و راهروی راه پله به نسبت گذشته بسیار بالا رفته و میتواند برای هر دکوراسیون و ساختار راه پلهای به کار گرفته شود. معمولاً امروزه برای نورپردازی راه پلهها از روشنایی خودکار استفاده میشود که علاوه بر کاربرد بیشتر، موجب صرفهجویی در مصرف برق نیز میشود.
طراحی نمای ساختمان از جایگاه ویژهای برخوردار است؛ زیرا نمای ساختمان اولین عامل ارتباطدهنده و جذبکننده افراد با ساختمان است. گاهی شنیده میشود که نمای ساختمان، معرف نوع و کیفیت ساختمان هست. بر همین اساس در حین طراحی نما باید به نمای روز و شب یک ساختمان توجه کرد.
نورپردازی یک ساختمان در شب، مسئله بسیار حساستری از طراحی نما است. نورپردازی اصولی میتواند یک ساختمان معمولی را به یک جاذبه توریستی در شب تبدیل کند. درحالیکه نورپردازی غیراصولی، یک ساختمان بسیار زیبا را به یک منظره ترسناک در شب تبدیل میکند.
عموما نورپردازی ساختمان به دو بخش نورپردازی بخشهای بیرونی و نورپردازی داخلی تقسیم می شود
این بخش شامل نورپردازی نما و همچنین نورپردازی محوطه می باشد.
در نورپردازی نما چندین نکته حائز اهمیت است برای مثال تاکید بر خطوط عمودی و یا افقی بنا توسط نور، انتخاب رنگ نور متناسب بارنگ نما، عدم مزاحمت نورپردازی برای داخل ساختمان، در نظر گرفتن طول برد نور و تقویت آن در محل های مورد نظر، پنهان کردن منبع نور به گونه ای که فقط خود نور دیده شود و نه منبع آن، در نورپردازی نما عموما از وال واشر ها و نور افکنها استفاده میشود و باید دقت داشت که چراغهای بابالا برای این منظور در نظر گرفته شوند تا در برابر عوامل محیطی مقاوم باشند.
از این نورپردازی برای نشان دادن بافت های کوچک و سطوح و عناصر معماری در نمای ساختمان ها به کار برده می شود در واقع با استفاده از این روش نمی توان سطح گسترده ای از بنا را نشان داد زیرا وسایل و ابزار های نور پردازی بر روی همان قسمت ها و سازه هایی که قرار است بیشتر مورد توجه و دید قرار بگیرند نصب می گردد.
نورپردازی یک دست و نرم، معمولا از یک نقطه در مجاورت نمای ساختمان انجام می شود، که توسط آن می توان نمای ساختمان را بصورتی یک نواخت و در سطح وسیعی روشن کرد
در این روش که بسیار هم ظاهر ساختمان را چشمگیر و جذاب می کند از پنجر ها و عناصری که بر روی نمای خارجی قرار گرفته اند کمک می گیرند. مثلا به لبه های خطوط به کار رفته در نمای خارجی ساختمان با استفاده از فیبرهای نوری و همینطور لامپ های نئونی جلوه می بخشند تا طول و حجم ساختمان بیشتر به چشم بیاید.
برای یک نورپردازی مناسب نما نکات اصولی ذیل توجه فرمایید
نورپردازی محوطه چندین خواسته را همزمان پاسخ میدهد، ایجاد حس امنیت و تسلط به محیط، تامین روشنایی فضا و همچنین افزایش زیبای محوطه و لند اسکیپ. در نورپردازی محوطه اغلب از چراغهای دفنی، چراغهای پارکی و چراغ های دیواری استفاده میشود. نورپردازی باید به گونه ای صورت گیرد که حس حرکت را در راهروها و پیاده رو ها و حس سکون را در فضاهای مکث به وجود آورد.
نورپردازی داخلی بنا هم باید روشنایی را به میزان کافی تامین کند و هم روح زیبایی را در کالبد بنا بدمد، هماهنگی میان چراغ ها و دکوراسیون داخلی، نورپردازی مناسب ویدها، استفاده از روشنایی غیرمستقیم و نورمخفی و تاکید بر عناصر اصلی دیزاین از نکات مهم نورپردازی داخلی است.
نورپردازی در راه پله، بهتر است غیرمتمرکز باشد. هدف از نورپردازی راه پلهها، مشخص کردن کل مسیر پله میباشد و با توجه به ساختار راه پله، از طریق یک نورپردازی واحد و متمرکز امکانپذیر نیست. بنابراین بهتر است نورپردازی را در فواصل منظم در طول راه پله ادامه دهید. البته باید توجه داشت اگر محیط راه پله به صورتی باشد که نورکافی نداشته و نورپردازی غیرمتمرکز نیز نتواند این نیاز را برآورده کند، منبع نور متمرکز و قویتری برای نورپردازی نهایی باید تعبیه گردد.
معمولاً رنگهای نورپردازی بهکاررفته در راه پلهها رنگهای ملایم و گرم و یا ترکیبی است. نورپردازی زرد و ملایم یکی از پرطرفدارترین رنگهایی است که برای نورپردازی این فضا به کار میرود، اما این به این معنا نیست که نمیتوان رنگهای دیگر را به کاربرد. در برخی از دکوراسیونهای مدرن، رنگ نورپردازی یک نقش اصلی در ایجاد بالانس رنگها و ایجاد تناسب ایفا میکند. اهمیت توجه به رنگ نورپردازی برای ایجاد تناسب، میزان نورپردازی و کاربردی بودن آن و همچنین امنیت افرادی است که از راه پله استفاده میکنند.
برای ایجاد نوری مناسب در فضای راه پلهها همچنین میتوان نورپردازی را از قسمت زیر یا وسط راه پله انجام داد که در این صورت نورپردازی برای پلهها بهصورت نواری باریک و خطی انجام میشود. توجه داشته باشید که اگر نورپردازی پلهها قرار است از داخل آنها بگذرد، جنس پلهها باید به صورتی باشد که قابلیت عبور نور از خود را داشته باشند. یکی دیگر از انواع ایدههای خلاقانه برای ایجاد نورپردازی مناسب در راه پلهها، نصب چراغهایی در زیر دستگیره یا نرده راه پله است که در این صورت نور ملایمی برای روشن کردن فضای پلهها ایجاد میشود.
با ایجاد نورپردازی متفاوت، جلوهای خاص در راه پلههای منزل خود ایجاد کنید. بهتر است دیوارهای مجاور پلهها را به کمک لامپهای کوچک نورپردازی نمایید، این روشناییها در هنگام شب مانند نور ستاره عمل میکنند و مسیر راه پلهها نیز چراغانی میشود. برای طراحی نورپردازی در قسمت راه پلهها میتوانید از چراغهای دیوارکوب یا لوسترهای آویز استفاده کنید که در این صورت بهتراست چراغهای دیوارکوب در ارتفاع بالایی از دیوار نصب شوند تا بتوانند نور گرمی را در محیط راه پله ایجاد کنند، همچنین مسیر راه پلههای منزل نیز به کمک این نور ملایم، از روشنایی خاص و کاربردی برخوردار شوند.
سه مدل نورپردازی که شامل چراغهای گرد و کوچک سقفی، روشنایی خطی بروی دیوار دستانداز و نورپردازی نقطهای پایین دیواردستانداز وجود دارد که برای ایجاد هماهنگی با چراغهای دفنی موجود در کف محیط اجراشده است. درمجموع فضا با نورهای ملایم و هماهنگ روشنشدهاند و هماهنگیای در کل فضا بهوجود میآید که معمولا دیوارها و دستانداز پله سفید میباشد، درحالیکه کل کفپوش و پلهها سنگ و به رنگ کرم است، این موضوع نظم و آرامش فضایی پدید میآورد که وجود چندین نورپردازی محیط را آشفته نمیکند.
اکثر نورپردازیها به شکل نقطهای اجرا شده است. پای دیوار دارای چراغهای مستطیلی شکل متناسب با پلهها است و در کنار این نورپردازی و در مقابل آنها دستانداز میباشد که در آن نور مخفی اجرا شده است و درمجموع فضا را روشن میکنند.
نورپردازی پای دیوار و پله دارای نور زرد و مخفی هستند. پلههای ابتدایی دارای نور کافی هستند درحالیکه نورپردازی در پلههای بعدی در سمت دیوار و نزدیک پله اجراشده است. درمجموع این نور گرم محیط یکنواخت را در هم میشکند و از سردی خارج میکند.
تمامی نورها بهصورت نقطهای هستند که تعدادی از آنها بر روی دیوار نصبشده و به سطوح کف پلهها تابیده میشود و تعدادی دیگر در قسمت پشت دستانداز کارشده که بروی دیوار تابیده میشوند و قسمت بالایی فضای راه پله را روشن میکنند.
رنگ سفید همراه با طوسی تیره ترکیب سرد بسیار جذابی است که برای فضایی به نسبت تاریک مثل راه پله انتخاب بسیار مناسبی است. این دو رنگ که از گروه رنگهای خنثی میباشند به انعکاس بیشتر نور کمک میکنند. خطوط سفید روی کف پله در امتداد و هماهنگی دیوارههای سفید به عریضتر جلوه دادن مسیر کمک بسیار میکند. در این حالت نور داخل دستانداز، نیاز بخش بالایی فضا به روشنایی را پاسخ میدهد، برای بخش پایین پله، نورپردازی نقطهای ریز در همخوانی با خطوط باریک و در کنار نور ممتد بخش بالایی پله کافی و زیبا است.
در تمام زمینههای طراحی دکوراسیون، اهمیت کاربردی بودن موضوع، بر همه آشکار است، اما توجه به آن به همراه زیبایی و چشمنواز بودنش خالی از لطف نیست. حتی درزمینه نورپردازی. همانطور که در نمونههای نورپردازی بررسی کردیم، منابع نوری پای دیوار، کف پلهها را بهخوبی روشن میکند و در هنگام تردد مشکلی ایجاد نمیکند. اما گاهی ممکن است برای ایجاد زیبایی در فضا، بهاندازه کافی چشمگیر نباشد، در این حالت وجود طاقچه در مسیر پله میتواند امکان نصب نور و قرار دادن دکور و افزودن جلوهای متمایز به فضا را فراهم آورد که میتوان در طراحیها از آن استفاده کرد.