آجر فشاری که به نام های آجر گری ، زبره و آجر توپر نیز معروف است، یکی از قدیمی ترین انواع آجرهای استفاده شده در صنعت ساختمان سازی است. این آجرها گرچه مقاومت خیلی بالایی ندارند اما شهرت بسیار بالایی در میان ساختمان سازاران دارند.
این آجر از ترکیب ساده خاک رس و آب تولید می شود. مشخصات فیزیکی و شیمیایی آجر زبره او را متمایز کرده است و به همین دلیل بیشترین استفاده را در صنعت ساحتمان سازی دارد. بیشتر مواقع از آجر فشاری در پی ریزی و زیرکاری ساختمان استفاده می شود چرا که جذب آب بسیار بالایی دارد. اصلی ترین دلیلی که امروزه این آجر را به این نام می شناسند، به دلیل فشار دست کارگرانی بود که آجرها را قالب گرفته و می ساختند.
آجرهای فشاری در چند نوع ساخته می شوند. از جمله: آجر فشاری قرمز، آجر فشاری کوره ای و آجر فشاری ماشینی! هر یک از این آجرها در بخش های مختلفی از ساختمان سازی کاربرد دارند.
همان طور که اشاره کردیم در گذشته برای ساخت آجر فشاری از فشار دست کارگران کوره های آجر پزی استفاده می شد. اما در حال حاضر روند و مراحل تولید آجر گری اندکی متفاوت شده است. در ادامه تلاش کرده ایم به برخی از مهم ترین نکاتی که در مورد تولید این آجر وجود دارد، اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
خاک رس را آماده می کنیم: البته اشاره کردیم که یکی از اصلی ترین مواد سازنده آجر فشاری، خاک رس است. اما برای بهره وری از این خاک در فرآیند ساخت آجر، باید آن را آماده کرد. به این ترتیب خاک رس را به وسیله ی ابزارهای دستی یا ماشینی برداشته و با کامیون های مخصوص به محل ساخت آجر یا همان کارخانه منتقل می کنند.
بعد از آن باید خاک رس مربوطه پاک سازی شود. گاهی ممکن است که کلوخه ها یا دانه های درشتی در خاک وجود داشته باشید که باید توسط سنگ شکن شکسته شود. هرگونه ناخالصی خاک رس در این مرحله باید جدا شود تا خاک به طور کامل جهت پخت آجر آماده شود.
خشت زنی و آماده کردن گل: بعد از آماده سازی خاک رس، باید به سراغ مرحله ی آماده گردن یک گِل مناسب و بدون مواد اضافه رفت. این گل باید یکدست باشد تا هیچ گونه اشکالی در سطح آجر به وجود نیاید.
در گذشته برای به دست آوردن یک گل مناسب، آن را سرند می کردند و بعد از این که یکدست شد، آخوره ای می سازند و به نسبت 30 الی 35 درصد از وزن کل خاک، داخلش آب می ریختند. بعد با روش های دستی، گل را ورز می دادند تا حباب آن ها گرفته شده و حالتی خمیری شکل پیدا کند. بعد خمیر به دست آمده را در قالب های مربوطه می ریختند اما فشار زیادی به آن وارد نمی کردند و تنها با فشار ملایم دست آن را شکل می دادند. به این ترتیب آجر فشاری یا همان آجر گری به دست می آمد.
البته باید بگوییم که این نوع سبک خشت زنی و قالب گیری ایرادات خاص خود را داشت. به عنوان مثال سرعت ساخت پایین بود و آجری که از این شیوه ساخت به دست می آمد، پوک و سبک می شود.
برای این ساخت آجر یا همان خشت زنی با دست انجام بگیرد، از چهار نوع قالب مختلف استفاده می شود:
حالا که با روش های دستی ساخت آجر گری آشنا شدید، می توانیم به سراغ خشت زنی در کارخانه برویم و با روند تولید آن آشنا شویم.
اولین روش ساخت آجر گری در کارخانه، با استفاده از نوعی گل نرم یا همان گل خمیری شکل صورت می گیرد. در این روش درصد آب حدود 20 الی 30 درصد وزن اصلی خاک است. آب و خاک رس را داخل دستگاهی شبیه به چرخ گوشت می گذارند. این دستگاه بعد از ترکیب آب و خاک، گل نرمی خارج می کند و بعد از این مرحله نیز، روند هوازدایی یا حباب گیری آغاز می شود.
سپس با استفاده از یک سیم، خمیر را می برند و بعد از این که خشت ها آماده شدند، آن ها را داخل دستگاه خشک کننده ی آجر می گذارند.
دومین روش ساخت خشت در کارخانه، با استفاده از گل سفت انجام می گیرد. برای ساخت گل سفت، درصد آب باید حدود 20 الی 25 درصد باشد تا به این ترتیب خمیر مناسبی به دست آید. البته همان طور که از درصد آب می توانید حدس بزنید، خمیر به دست آمده در این روش هم نرمی خاص خود را دارد اما به خاطر این که آب کمتری در آن استفاده شده است، آجر به دست آمده از آن، مقاومت بیشتر از خود نشان می دهد.
سومین روش ساخت خشت در کارخانه، از طریق پرس کردن خاکی که نیمه خشک است، انجام می گیرد. در این روش از آب فراوان خبری نیست و صرفا حدود 8 الی 10 درصد وزن خاک، به آن آب اضافه می کنند تا به این ترتیب خاک مربوطه اندکی مرطوب شود. بعد از این خاک مرطوب شد، از یک دستگاه پرس کننده قوی استفاده می کنند و فشاری معادل 80 کیلوگرم بر سانتی متر به این خاک وارد می کنند و به این ترتیب آجر مربوطه به دست خواهد آمد. همان طور که به نظر واضح و مشخص می آید، در این روش تولید آجر گری دیگر نیازی به خشک کردن خشت ها ندارید چرا که درصد رطوبت آن ها بسیار پایین است و اصلا خاک به گل تبدیل نشده است.
همان طور که می دانید یکی از اصلی ترین مراحل تولید خشت، خشک کردن آن هاست. حالا باید بدانید که این خشک کردن به شیوه های مختلفی صورت می گیرد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
گاهی ممکن است که این آجرها نیازمند لعاب نیز باشد که به این ترتیب کافیست که بعد از اتمام روند خشک سازی خشت ها، لعاب ها را وارد تونل گرم کرد. به خاطر این که بیشتر لعاب ها، دمای پخت کمتری نسبت به آجر نیاز دارند، بهتر است که بعد از اتمام روند خشک سازی خشت ها، وارد تونل گرم شوند.
شاید شما هم عبارت آجر پزی را شنیده باشید. این روند در حقیقت چیدن خشت ها داخل کوره است. اما باید بدانید که نحوه ی چیدمان آجرها باید به گونه ای باشد که شعله ها و گازهای داغ به سادگی قادر به عبور از میان آن ها باشند.
یکی از اصلی ترین دلایلی که آجر پزی صورت می گیرد این است که تبلور و حباب های خاک رس از بین برود و هرگونه رطوبت و آبی که در خشت وجود داشته باشد، تبخیر شود. به این ترتیب دانه های خاک با قدرت بیشتری به هم می چسبند و یک آجر سخت و سالم به وجود می آورند.
سوال دیگری که در این میان مطرح می شود این است که میزان حرارت لازم برای پخت آجر چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که عموما از دمای 800 الی 1200 درجه سانتی گراد برای پخت آجر استفاده می شود.
هم چنین بسته به نوع کوره ای که در اختیار دارید و هم چنین طریقه ی رساندن حرارت به خشت ها، لازم است که آجرها را حدود 1 الی 7 روز در داخل کوره حرارت بدهید.
اصلی ترین کاربرد آجر فشاری یا همان آجر گری در دیوارچینی و کرسی چینی است. آجر فشاری گرچه مقاومت خوبی ندارد اما به عنوان زیرکاری و سفت کاری، گزینه ی بسیار خوبی محسوب می شود. هم چنین در ساختمان سازی از آجر فشاری در ساخت دیوارهایی که وظیفه ی حمل بار سازه را به عهده دارند نیز استفاده می شود.
هم چنین از آجر فشاری برای قالب بندی و فونداسیون سازه نیز استفاده می شود چرا که مقاومت خوبی در برابر فشار دارد و ملات را به سادگی جذب می کند. این مسئله به دلیل متخلخل بودن فضای داخلی آجر است.
اصلی ترین کاربرد آجر فشاری در ساخت طاق های ضربی و گنبدهای آجری بود. گرچه در حال حاضر با وجود محصولات مقاوم تر و با کیفیت تری که وجود دارد، استفاده از آجر فشاری بسیار کمتر شده است اما با این وجود، هم چنان از آن ها در ساخت فونداسیون و دیوارهای باربر استفاده می گردد. اما به دلیل بالا رفتن وزن سازه ها و مقاومت پایین آجرهای فشاری، استفاده از آن ها چندان معقول به نظر نمی رسد.
از دیگر موارد کاربرد آجر فشاری، در ساخت دیوارهای بیرونی منازل و ویلاها است. در حقیقت اصلی ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساخت دیوار حیاط و باغ، همین آجر فشاری می باشد.
همان طور که در ابتدای متن نیز اشاره کردیم، آجر فشاری انواع و اقسام زیادی دارد که در ادامه به سه تا از رایج ترین و بهترین آجرهای فشاری اشاره می کنیم. با ما همراه باشید
این آجر همان طور که از نامش پیداست، رنگی سبز دارد و به خاطر خصوصیت بی نظیری که دارد ( مثل مقاومت فشاری بالا و دوام در برابر یخ زدگی) محبوبیت زیادی میان مهندسین دارد. آجر سبز آب خیلی کمی را جذب می کند، محدب نمی شود و در سطح های خارجی نیز تعریف ندارد.
اما چند نکته که در مورد این آجر باید بدانید این است که اول از همه به دمای بالایی برای پخت نیاز دارد. به همین خاطر نیازمند تجهیزات ویژه ای برای پخت این آجر می باشید اما مزایای آن در قیاس با معایبش بسیار زیاد است.
اولین مزیت بزرگ آجر سبز این است که میزان مصرف انرژی و سوخت را کاهش می دهد. به همین دلیل دوست محیط زیست محسوب می شود و بسیار محبوب می باشد.
هم چنین خطرات ناشی از زمین لرزه و ریختن آوار را کاهش می دهد چرا که سبک است.
می توان از این آجر در مناطق محروم نیز استفاده کرد که کاربرد و مزیت فوق العاده ای به حساب می آید اما اجازه بدهید به برخی دیگر از کاربردها و ویژگی های آجر مهندسی سبز اشاره کنیم:
اول از همه این از مواد بتنی ساخته می شوند.
در برابر فشارهای محیطی مقاومت بسیار فوق العاده ای از خود نشان می دهند.
به سختی یخ می زنند و به همین خاطر می توان از آن در مناطق سردسیر نیز استفاده کرد.
آب را به سختی جذب می کند و درصد جذب رطوبت پایینی دارد.
یکی دیگر از خصوصیات مربوط به اجر سبز این است که از مواد سبک کننده در ساخت آن ها استفاده می شود. به این ترتیب وزن سازه پایین خواهد آمد و از لحاظ مهندسی، هیچ چیز مهم تر از پایین نگه داشتن وزن ساختمان و ایمن سازی آن در برابر زلزله نیست.
آجر سبز دو برابر آجرهای معمولی از خود پایداری نشان می دهد.
نمای ساختمان را زیباتر می کند.
زمان تخلیه و بارگیری، امکان تشکیل ضایعات ساختمانی آن کمتر است.
نیازمند ملات زیادی نیست و به همین خاطر صرفه جویی خوبی در این زمینه صورت می گیرد.
به طور کلی مقاومت سازه بالاتر خواهد رفت و در برابر فشارها پایداری خواهد نمود.
از هر جنبه و نگاهی به آجر سبز نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که یکی از بهترین محصولات ساختمانی و قطعا از بهترین آجرهای فشاری است.
شاید کمتر پیش آمده باشد که نام آجر جوش یا همان آجر کلینکر را شنیده باشید چرا که آجر رایج و متدالی نیست اما واقعیت این جاست که اگر به زیبایی طبیعی و خلوص آجر اهمیت می دهید، هیچ چیز بهتر از آجر جوش نخواهد بود.
در ادامه می خواهیم به برخی از مهم ترین ویژگی ها و کاربردهای آجر جوش یا کلینکر اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
در حقیقت آجرهای کلینکر از نوعی نقصان به وجود آمدند. شاید شما هم به خاطر داشته باشید که در کتاب های علوم و حرفه و فن، به طریقه ی پخت آجر در کوره های آتش اشاره شده است. یکی از اصلی ترین معضلاتی که در مورد کوره های آجر پزی وجود داشت این بود که همه بخش های آن به شکل یکسان گرم نمی شد.
کوره های قدیمی آجر پزی در اوایل قرن بیستم، این معضل بزرگ را داشتند که آجرهایی که به گرما و حرارت نزدیک تر بودند، بیش از حد محکم و مقاوم می شدند و سختی مورد نیاز آجرها را نداشتند. پیش از این که به کاربرد این نوع آجرها پی ببرند، آن ها را به عنوان یک نقص در آجر پزی دور می ریختند و از آن ها به عنوان کلینکر ( اشاره به عیب در روند پخت آجر) یاد می شد.
اما چند سال بعد بود که کارشناسان و معماران متوجه شدند که این آجرها می توانند کاربردهای زیادی داشته باشد و به خاطر زیبایی منحصر به فرد خود، نمای سازه را نیز بهتر می کنند. هنر و صنعت در هم آمیخته شد و به این ترتیب آجر جوش به هنر معماری نیز راه یافت.
اما سوال اصلی این جاست که آجر کلینکر چیست؟
خب در پاسخ به این سوال باید بگوییم که آجر کلینکر در حقیقت حاصل از گرمای شدیدی است که در کوره های آجرپزی وجود دارد. آجرهایی که بیش از حد حرارت می بینند، به شدت سخت و محکم می شوند و رنگ قرمز، زرد یا قهوه ای و حتی گاهاً سیاه پیدا می کنند.
در واقع آجر جوش به دست آمده، حرارتی معادل 1000 درجه دیده است. اصلی ترین نکته در روند پخت آجر جوش این است که حرارت موجود باید به حدی باشد که منجر به تعریق خاک و نه خمیری شدن آن شود. به همین خاطر بسیار مهم است که این نکته را مد نظر داشته باشید.
پیش از این که آجرها را بپزید، باید از چسبیدن آن ها به یکدیگر در طول پروسه ی پخت جلوگیری کنید. روش خشک کردن آجر جوش نیز مانند دیگر آجر هاست.
اما برای این که آجر مربوطه به خوبی دچار تعریق شودنوعی گداز آور به نام اکسید آهن به آن می زنند. تصور کنید که حرارت بالای 1000 درجه و گدازآوری مانند اکسید آهن، چه آجر با دوام و در عین خوش رنگی را به وجود خواهد آورد.
یک نکته ی مهمی که در مورد آجر جوش وجود دارد این است که گاهی مواقع می توانید این آجر را بعد از پخت اولیه، یک بار دیگر نیز بپزید که به آن آجر دو جوش می گویند. گاهی مواقع، برخی از مهندسین که می خواهند مقاومت سازه را در برابر رطوبت بالا ببرند، از این روش استفاده می کنند. البته در صورتی که از آجر دو جوش در پی ساختمان استفاده می شود، بهتر است که به آن ماسه و آهک نیز اضافه شود.
همان طور که گفتیم تاب فشاری آجر جوش بالاست و می تواند تا حدود 35 نیوتون بر میلی متر را تمل کند. به این ترتیب مقاومت الکتریکی آن بالا خواهد رفت.
برای استفاده از این آجر در ساختمان، می توانید روی مکش آب 6 درصد و جهت آجر فرش، روی 4 درصد حساب کنید.
وزن مخصوص آجر جوش حدود 1900 کیلوگرم در متر مکعب می باشد.
همان طور که اشاره کردیم، نسبت به دیگر آجرها تراکم بیشتری دارد و سنگین تر هم هست.
برای گدازآوری آجر در حین پخت، به آن اکسید آهن می زنند که طبیعتاً رنگ آن را قرمز خواهد کرد.
به نسبت آهکی که در مواد آن به کار می رود، رنگ آجر جوش سفید تر خواهد شد.
آهک باعث می شود که جذب آب آجر جوش پایین باشد.
سطح آجر جوش زبر است اما بافتی صاف و صیقلی دارد.
به ندرت می توان تخللی در آن پیدا کرد.
به طور کلی نمی توان از آجر جوش در مصارف رایج استفاده کرد اما می توان در شرایط زیر از آجر جوش استفاده نمود:
مثل هر محصول دیگری، آجر جوش نیز مزایا و معایبی دارد که در ادامه به برخی از آن ها خواهیم پرداخت:
اولین مزیت آجر جوش این است که در برابر ضربه مقاوم می باشد.
به سختی می توانید آجر جوش را بسابید که خودش مزیت بزرگ است.
سال ها طول می کشد تا دچار آسیب شود و طول عمر زیادی دارد.
اگر سازه ی شما در اقلیم مرطوبی قرار گرفته است، استفاده از آجر جوش می تواند بهترین ایده باشد چرا که میزان جذب رطوبت در آن بسیار پایین است.
این نکته را نیز نباید فراموش کرد که آجر جوش قابل بازیافت است و به همین دلیل، دوستدار محیط زیست می باشد.
عایق حرارتی محسوب می شود( به دلیل وجود تخلخل پایین)
آجر جوش چگالی بالایی دارد و به همین خاطر است که وزن مرده ی سازه را افزایش خواهد داد.
برای استفاده از آن در ساختمان سازی، نیازمند ملات زیادی خواهید شد چرا که آب کمی به خود جذب می کند.
در هر سازه و هر پروژه ای نمی توان از آجر جوش استفاده کرد.
ساده ترین و ابتدایی ترین آجر فشاری، همان آجر خام است که در کوره های آجز پزی به دست می آید و ترکیب آن همان خاک رس ساده و آب است. این خشت های خام در کوره ها می پزند و قالب می گیرند و در صنایع ساختمانی مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
در حقیقت آجر خام، خود به دو دسته ی آجر فشاری و آجر ماشینی تقسیم می شود که هرکدام کاربردها و مزایای مخصوص به خود را دارند.
رنگ آجر خام قرمز است و میزان حرارت رسیده به آن کمتر است. البته می توان گفت که در برابر فشار و ضربه به خوبی مقاومت می کند.
بیشتر مواقع از آجر خام در پی سازی ساختمان استفاده می شود اما می توان کاربردهای زیر را نیز برای آجر خام در نظر گرفت:
یکی از قدیمی ترین آجرهایی که در ایران مورد استفاده قرار گرفته است، همین آجر خام می باشد.
وزن هر عدد آجر فشاری: هر عدد آجر فشاری حدود 2 کیلوگرم وزن دارد
تعداد آجر در هر تن: حدود 450 الی 500 آجر فشاری در یک تن جای می گیرد.
وزن مخصوص آجر فشاری بر سازه: حدود 1700 کیلوگرم بر متر مکعب
آجر فشاری مقاومت بسیار بالایی در برابر اثرات محیط دارد. به همین خاطر است که اصولا مقاومت فیزیکی اش در قیاس دیگر مصالح ساختمانی بالاتر است. در خانه های روستایی به دلیل شباهت این نوع آجر به سنگ، از آن در نمای ساختمان ها استفاده می شود.
همان طور که در بالا اشاره کردیم، هر آجر فشاری وزن مخصوصی بر سازه وارد می کند که واحد آن بر اساس کیلوگرم بر متر مکعب حساب می شود. اما استحکام خود آجر فشاری نیز بر اساس چگالی ای که دارد حساب می شود. همان طور که گفتیم، عدد آن حدود 1700 کیلوگرم بر متر مکعب است.
در میان آجرهای فشاری، آن دسته که با شاخص M-350 و M-400 مشخص شده اند، مقاومت بسیار خوبی دارند. حرف M نشان دهنده شاخص مقاومت آجر است. بنابراین هرچقدر عدد جلوی آن بالاتر باشد، احتمالا مقاومت بهتری دارد.
بیشتر مواقع از آجرهایی که چنین شاخص مقاومتی دارند در ساخت دیوارهای باربر استفاده می شود. البته باید بگوییم که این سیستم درجه بندی در کشور ما وجود ندارد و بلکه حالت استاندارش چنین است.
یکی دیگر از خصوصیات آجر فشاری این است که قابلیت حفظ گرما داخل بافت خود نیست چرا که فضایی متخلخل دارد و می تواند آن را خارج کند. به همین خاطر است که مدت هاست دیگر از آجر فشاری در ساخت سازه های مسکونی استفاده نمی شود. در حقیقت چنین می گوییم که آجر فشاری قابلیت هدایت حرارتی دارد و همین مسئله باعث شده که تنظیم دما در محیط هایی که با این آجر ساخته شده اند، کار سختی باشد.
آجر فشاری هم چنین در برابر یخ زدگی مقاومت خیلی خوبی دارد. فرمول خاصی برای نشان دادن مقاومت آجر فشاری در برابر سرمازدگی وجود دارد. مثلا آجری که مقاومت سرمازدگی آن برابر با N:300 باشد، بدین معنی است که آجر مربوطه قادر است که به 300 چرخه برسد و باز هم در برابر سرما از خود مقاومت نشان دهد. این مسئله به خاطر تخلخل آجر است. به این ترتیب یکی از مناسب ترین محصولاتی که می توانید در مناطق سردسیری از آن استفاده کنید، همین آجر فشاری یا زبره است.
یکی دیگر از خصوصیات آجرهای فشاری، میزان جذب و نگه داری رطوبت و آب است. در حقیقت حجم نگه داری آب توسط این آجرهای فشاری با درصد نشان داده می شود. به طور کلی می توان چنین گفت که برای این آجر می توان میزان 3 الی 7 درصد از حجم کل آجر را در نظر گرفت. به این ترتیب می توانید از آجرهای فشاری در مکان هایی که میزان رطوبت بالاست استفاده کنید و دکوراسیون خارجی داشته باشید. به خصوص از این آجر در مناطق بندری به دلیل رطوبت بالای هوا استفاده می شود.
بهترین مزیت آجر فشاری این است که می توان از آن رد ساخت روکش و پوشش بناهایی که در مناطق مرطوب و بندری هستند، استفاده کرد بدون این که مقاومتش در برابر رطوبت و دمای بالا دچار اختلال شود.
مقاومت مکانیکی آجر فشاری در قیاس با دیگر آجرها بسیار بالاست. به همین دلیل در برابر ضربه به شدت خوب عمل می کند و بهترین گزینه برای فوندانسیون و پی ریزی می باشد.
عمر بسیار طولانی دارد. حتی گاهی شده است که عمر این گونه آجرهای فشاری توپر تا حدود 200 سال نیز رسیده است. بنابراین آجرهای فشاری با حفظ عملکرد و کارایی خود می توانند تا سال ها دوام داشته باشند.
از دیگر مزایای آجر فشاری یا همان آجر توپر، می توان به این نکته ی مهم اشاره کرد که به دلیل جذب بالای مواد، ملات سیمانی به سادگی به آن خواهد چسبید و در هر شرایط آب و هوایی کارکرد خود را خواهد داشت. بنابراین هر فصلی از سال، می توان از آجر زبره در ساخت و ساز بهره مند شد.
آجر فشاری ترکیبی طبیعی دارد و به همین خاطر است که به هیچ وجه ضرری به سلامتی بدن انسان نخواهد زد. ساختار و مواد تشکیل دهنده ی آن حاوی هیچ گونه مواد مضری نیست.
دسترسی و خریداری آجر فشاری بسیار ساده است چرا که در هر منطقه از کشور یافت می شوند و قیمت ارزان تری نسبت به دیگر آجرهای موجود در بازار دارند.
آجر توپر یک خاصیت بی نظیر دارد و آن ضد بخار بودن است. به این صورت در صورتی که گرد و غباری روی آن نشسته باشد، با بارش باران جذب نخواهند شد. و رنگ آن را تغییر نخواهند داد.
یکی از منفی ترین ویژگی های مربوط به آجر فشاری این است که وزن بالایی دارد. همان طور که می دانید، امروزه اصرار بر این است که تا جای ممکن وزن سازه ها را کمتر کرد و با استفاده از آجر فشاری، قطعا وزن سازه تان بالا می رود که چنین کاری مجاز نیست. البته در صورتی که بخواهید از این آجر در ویلاهای یک طبقه و دیوارچینی کلی استفاده کنید، مجاز خواهید بود.
یکی دیگر از معایب آجر فشاری این است که به مرور زمان، احتمال ترک خوردگی و ورم کردن آن وجود دارد. چرا که سطح انبساطی بالایی دارد و ممکن است تغییر شکل بدهد. گاهی گزارش شده است که میزان ترک خوردگی این آجرها تا چندین میلیمتر نیز بوده است. بنابراین این مشکل ممکن است استحکام کل سازه را به هم بزند.
از دیگر معایب بزرگ آجر فشاری این است که قادر به حفظ گرما داخل محیط نیستند. به همین خاطر نمی توان از آن ها به عنوان عایق های حرارتی نام برد. شاید به همین خاطر باشد که در ساخت بیشتر زیرزمین های قدیمی از این نوع آجر استفاده می کردند.
همان طور که اشاره کردیم، یکی از اصلی ترین ویژگی های مربوط به آجر فشاری این بود که با فشار دست کارگردان ساخته و تولید می شد. اما در حال حاضر با وجود دستگاه ها و ماشین آلات، ساخت آجر فشاری نیز با همین دستگاه ها انجام می شود. در حقیقت دستگاه های قالب گیری و پرس، بخش زیادی از پروسه ی دستی کارگران را جایگزین کرده اند.
آجرهای فشاری به علت استفاده از دست در ساخت آن ها، سطح زبری دارند و دقیقا به همین دلیل است که با نام آجر زبره نیز شناخته می شوند. اما آجر ماشینی سطح صافی دارند و حتی گاهی دارای سوراخ نیز هستند.
موادی که در ساخت آجر ماشینی به کار می رود، با آجر دستی فرق دارد و به همین دلیل است که مقاومت آن کمتر و شکننده تر است.
چسبندگی آجر ماشینی نسبت به آجر فشاری کمتر است و ملات سیمانی سخت تر به آن می چسبد. به همین دلیل نمی توان از آن ها در ساخت طاق ضربی استفاده نمود. (اهمیت چسبندگی مصالح به ملات سیمانی در ساخت طاق بسیار بالاست)
سایز آجرهای فشاری حدود 5*10*20 (عرض، طول و ارتفاع) است. اما آجرهای ماشینی سایزهای بزرگ تری دارند و سطحشان نیز صاف تر است.
کاربرد آجرهای ماشینی و فشاری نیز با یکدیگر فرق دارد. همان طور که گفتیم از آجرهای فشاری در ساخت دیوارهای باربر یا دور چینی استفاده می شود. اما آجرهای ماشینی به دلیل سوراخ هایی که در سطح خود دارند، ملات راحت تر به داخل آن ها نفوذ کرده و به این ترتیب استحکام بیشتری خواهند داشت. هم چنین این سوراخ ها برای عبور دادن میلگردهای ساختمانی نیز بسیار مفید و موثر هستند.
به این ترتیب استحکام سازه، بسیار بالاتر خواهد رفت و به سادگی نمی تواند دچار آسیب شود.
یکی دیگر از تفاوت های عمده ای که میان آجر ماشینی و آجر فشاری وجود دارد در نحوه ی محاسبه ی قیمت آن هاست. آجر فشاری را به صورت تنی حساب می کنند و آجر ماشینی را به صورت تکی و عددی!
آجرهای فشاری در سه نوع آجر دستی، آجر ماشینی و آجر کوره ای ساخته می شوند. هر یک از این آجرها قیمت متفاوت تری دارند.
هم چنین آجرهای فشاری درجات مختلفی دارند. آجرهای فشاری درجه 1، درجه 2 و درجه 3!
باید بدانید قیمت هر یک از آن ها متفاوت است. به طور کلی قیمت هر تن آجر فشاری از 350 هزار تومان شروع می شود. بسته به کیفیت آجر و وزن آن، ممکن است قیمت بالاتر برود.
اگر از ابتدای این بخش همراه ما بوده باشید، پس به خوبی می دانید که سایز و ابعاد یک آجر فشاری چقدر است و چقدر وزن دارد. همان طور که گفتیم یکی از اصلی ترین کاربردهای آجر فشاری در این است که از آن برای دیوار چینی استفاده می شود.
در این بخش می خواهیم طرز محاسبه تعداد آجر فشاری در هر متر مربع را به شما بگوییم. اول از همه باید در نظر داشته باشید که چند ردیف دیوار چینی خواهید داشت. سپس سایز و ابعاد آجر را نیز در نظر بگیرید و سپس تعداد آجر فشاری مورد نظرتان را پیدا خواهید کرد.
برای این که بتوانید تعداد آجر فشاری در هر متر مربع را به دست آورید باید همواره یک نکته ی مهم و اساسی را به خاطر داشته باشید. برای این که درک درستی نسب به چیدمان آجرها داشته باشید، همیشه باید به شکل همزمان به مقطع و نمای ساختمان توجه داشته باشید.
خیلی از اشتباهات رایج به هنگام دیوار چینی و آجرچینی به خاطر عدم توجه به این نکته به وجود می آید و اگر دقت بیشتری در این پروسه داشته باشید، احتمالا مشکل چندانی به وجود نخواهد آمد.
حالا برای محاسبه تعداد آجر فشاری در هر متر مربع، یک دیوار 30 سانتی متری را فرض کنید. دقت کنید که به ازای هر یک عدد آجری که در نمای ساختمان می بینید، دو تا آجر فشاری دیگر پشتش هستند. بنابراین همیشه زمانی که تعداد آجر مورد نیاز برای نمای ساختمان را در نظر می گیرید باید آن را در عدد 3 ضرب کنید. به این معنی که یک آجر برای نمای و دو تا هم برای پشت کار!
البته باید دقت داشته باشید که این تعداد آجر برای دیواری با ضخامت 30 سانتی متر مفروض است. اگر دیوار شما 40 سانتی متر باشد، به جای دو آجر در پشت کار، باید از 3 آجر استفاده کنید یا اگر ضخامت دیوار باید بیست سانتی متر باشد، می توانید از یک آجر در پشت نمای کار استفاده کنید. این پیش فرض در محاسبه تعداد آجر در هر متر مربع، قابل تعمیم است. البته که تمام این ضرایب برای دیوار چینی استاندارد و معمول است. گاهی پیش می آید که سازنده نیازمند عدد متفاوتی باشد. که در این صورت باید تمام جوانب ایمن سازی در نظر گرفته شود. جهت خرید آجر فشاری و دیگر مصالح ساختمانی می توانید به وبسایت سازه افزار مراجعه کنید.