شاید برای شما نیز جذاب باشد اگر بدانید که مادهای همچون آجر نسوز، بیشتر مواقع از موادی ساخته میشود که مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت دارد و به سادگی دچار سوختگی نمیشود. طبیعتاً به همین دلیل نیز به این نام مشهور شده و امروزه کاربرد زیادی در صنایع و مصارف مختلف پیداکرده است. چرا که این نوع از آجرهای ساختمانی در برابر ضربات و فشارهای فیزیکی نیز مقاومت بینظیری از خود نشان میدهد. در راستای آشنایی بیشتر با این مصالح باید بدانید که مواد تشکیلدهندهی آن در حقیقت مولکولهای بسیار ظریف، منظم و متراکمی هستند که باعث مقاومت این محصول در برابر حرارت و ضربات فیزیکی شده است. همچنین لازم به ذکر است که یکی از اصلیترین مواد تشکیلدهندهی این ماده خاک چینی است. خاک چینی از کانیهایی تشکیلشده است که نمیسوزند و به همین خاطر محصول به دست آمده از آنها هم خواص ضد حرارت به دست میآورند. درنتیجه طبیعی است که از آجرنسوز در ساخت مکانهایی که حرارت بالایی دارند؛ مانند کورههای مختلف و ...بسیار کارا و پر استفاده باشد.
آجر نسوز نوعی آجر مدرن محسوب میشود که در برابر گرما مقاومت چشم گیری دارد و از آن میتوان در نمای ساختمان و مصارف دیگر نیز استفاده نمود. آجر از دیر باز تاکنون بهعنوان یکی از عناصر اصلی ساخت و ساز به کار میرفته است. برای برپا کردن هر بنایی به تعدادی آجر بهعنوان عناصر اولیه و ضروری نیاز بود. رفتهرفته به کاربرد این عنصر در ساختمانسازی اضافه شد و از این محصول در تزیینات ساختمانها و بناها استفاده شد. امروزه آجرهای تزیینی که برای نما به کار میروند دارای طرحها و رنگهای متنوعی هستند که چشم هر بیننده را به خود خیره میکنند؛ بنابراین. همانطور که اشاره کردیم از آجرنسوز در صنایع مختلفی استفاده میشود و طبیعتاً این تنوع صنایع، باعث تنوع آجرهای مصرفی نیز میشود. با توجه به همین مسئله نیز به طور کلی میتوان آجرهای نسوز را به چهار نوع آجر زیر تقسیم نمود که هر یک از آنها خواص مربوط به خود را دارند و در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
هر یک از آنها به شرح زیر است:
در همین ابتدا لازم است بدانید که دو تا از اصلیترین مواد تشکیلدهندهی این نوع از آجرها سیلسیم دیاکسید و اکسید منیزیم است؛ اما گاهی مواقع برای اینکه توان و مقاومت آجر نسوز قلیایی را بالاتر ببرند، به آن اکسید آهن و اکسید کروم نیز اضافه میکنند. جالب است بدانید که در بیشتر مواقع از این آجر منحصر به فرد در ساخت کورههایی استفاده میشود که برای ساخت و تولید سیمان به کار میروند. همچنین در ساخت دیوارهی کورههای باز فولادسازی، بالای کوره هایی که در آن شیشه ذوب میکنند و البته صنایع فلزات غیر آهنی نیز استفاده میشود. درواقع کاربردهای متنوع زیادی را میتوان برای آجرنسوز قلیایی در نظر گرفت که اینها تنها بخش کوچکی از کاربردهای آن هستند.
اصولاً در هنگام ساخت آجرنسوز آلومینیومی یکی از مهمترین مواد تشکیلدهنده، آلومین یا همان اکسید آلومینیوم است. بهطور عادی آجرنسوز آلومینیومی در دمایی حدود 1200 تا 1800 پخت میشود. به همین خاطر است که مقاومت خیلی خوبی در برابر حرارت دارد و در ساخت دیوارهای داخلی کورههای ذوب فولاد به کار میرود. استفاده از آجرنسوز آلومینیومی در ساخت کورههای شیشه و سیمان نیز رایج و متداول است.
همانطور که از نام این نوع از آجر کاملاً مشخص است، در ساخت آجرنسوز سیلیسی از خاک سیلیس دار استفاده میشود و از مواد تشکیلدهندهی آجرنسوز سیلیسی میتوان به سیلسیم دی اکسید، اکسید آهن، دی اکسید تیتانیوم و سدیم اکسید اشاره کرد. یکی از خواص فوقالعادهی این نوع از مصالح این است که در برابر نفوذ گازها مقاومت خیلی خوبی از خود نشان میدهند. به همین خاطر است که از آن در ساخت کورههای گازسوز تولید کک، کورههای فولاد و البته تولید شیشه و سرامیک نیز بهوفور استفاده میشود.
شاید به جرات بتوان اصلیترین مواد تشکیلدهندهی آجرنسوز ویژه را فلزات واسطه در نظر گرفت که البته در چند نوعِ اکسید کروم کوروندوم، زیرکونیوم و اکسید کروم تولید و به بازار عرضه میشود. هرکدام از این سه نوع آجر نسوز ویژه ویژگیهای خاص خود را دارند که این موارد به شرح زیر است:
باید بگوییم که حدود 95 درصد این آجر ویژه را اکسید آلومینیوم تشکیل میدهد و الباقی شامل اکسید کروم است. لازم به اذعان است که یکی از اصلیترین مواد مصرف آجر کوروندوم در ساخت دیوارههای داخلی کورههای بلند ذوب آهن است.
کورههایی مثل کورههایی که در آن شیشه ذوب میکنند یا برای ذوبآهن آلومینیوم کاربرد دارند، نیازمند آجری هستند که به سادگی دچار آسیب حرارتی نشود؛ بنابراین انتخاب و خرید آجر نسوز زیرکونیوم بهترین گزینهی ممکن برای چنین کوره هایی است.
لازم است بدانید که بیشتر مصرف و کاربرد آجر اکسید کروم در ساخت کورههای شیشه است و حدود 95 درصد آن را اکسید کروم تشکیل میدهد.
یکی از اصلیترین انواع آجرهای نسوز در کشور آجر صنعتی است. این آجرها شکلهای مشخص و معینی دارند و به نام آجر کوره نیز معروف هستند. به طور کلی این متریال صنعتی دو نوع ظاهر دارند که رایجترین شکل آن ابعاد و سایز استانداردی دارد. اصولاً سایز استاندارد، سایزی است که بیشتر کارشناسان برای تولید هر نوع آجری، آن را توصیه میکنند؛ اما نوع دیگری از آجر نسوز صنعتی وجود دارد که شکل مشخص و خاصی دارند که غالباً هم توسط دستگاه پرس ساخته میشوند. البته انواعی از آجرها در دسته صنعتی هم هستند که با استفاده از قالبگیری دستی تولید میگردند.
احتمالاً برای شما نیز بسیار آشنا است که آجرنسوز سنتی را بشناسید. درواقع این نوع از آجرها احتمالاً یکی از قدیمیترین مصالحی است که در ساختمانسازی بهکار رفته است و همچنان در طراحی داخلی و دکوراسیون منازل نیز استفاده میشود و شاید رایج ترین موارد استفاده از آنها نمای پشت تلویزیون یا شومینه باشد.
آجرنسوز دستی نیز همانطور که از نامش برمیآید بهوسیلهی ابزارهای دستی ساخته میشود و در ساختمانسازی به کار میرود. یکی از مهمترین خصوصیات آن این است که دچار شوره نمیشود. جذب آب پایینی دارد و در هر شرایط اقلیمی قادر به مقاومت و دوام است. همچنین باید بگوییم که در مقابل آتشسوزی بسیار مستحکم و مقاوم است و امکان تغییر رنگ نیز در آن وجود ندارد؛ بنابراین در برابر نور خورشید نیز به خوبی مقاومت میکند. البته نباید فراموش کرد که قیمت مناسبی هم نسبت به دیگر انواع آجرهای نسوز دارد.
آجرنسوز گرانیتی یکی دیگر از مصالح نسوزی است که در طراحی داخلی به کار میرود و غالباً رنگ روشنی دارد. از این آجر عموماً برای دکوراسیون داخلی منزل و البته نمای ساختمان استفاده میشود.
حالا که با انواع آجرهای نسوز آشنا شدید، شاید بهتر باشد که به چند کاربرد مهم دیگر این آجرها اشاره کنیم. همانطور که بارها اشاره کردیم، آجرنسوز مقاومت خیلی خوبی در برابر حرارت دارد. به همین خاطر میتوان از آن در کورههای صنعتی مختلف استفاده کرد. این آجرها هرچقدر هم که حرارت ببینند، دچار آسیب و خرابی نخواهند شد. در حقیقت مقاومت این متریال ساختمانی بهشدت بالا است و به همین دلیل میتوان با خیالی آسوده از آنها استفاده کرد. همچنین یکی دیگر از مهمترین مصارف و کاربردهای آن در طراحی داخلی منازل است. بهعنوان مثال از آجرنسوز برای انواع شومینه نیز استفاده میشود. رنگ این آجرهای شومینه میتواند مشکی، سفید یا قرمز باشد و به خاطر حرارت هم تغییر رنگ نخواهند داد. لازم به تأکید است که انواع دیگری از این مصالح ازجمله آجر نسوز روستیک، آجر نسوز صخرهای و آجر نسوز لعابی از دیگر انواع آجرهایی هستند که در طراحی داخلی به کار میروند.
گاهی ممکن است که از این نوع متریال در کف نیز استفاده شود که به آن آجر نسوز کف فرش (ختایی) نیز گفته میشود. احتمالاً سنگ فرشهایی دیدهاید که از آجر نسوز استفاده کردهاند. بیشتر مواقع از نوع قرمز آن برای این پیاده روها استفاده میشود. یا گاهی مواقع نیز ممکن است که برای نمای ساختمانها از آن استفاده شود. از طرفی یکی از اصلیترین دلایل استفاده از آجر نسوز در نمای ساختمان این است که میتواند عمر آن را افزایش دهد چرا که در برابر نور خورشید و هم چنین مواد خورنده بسیار مقاوم است. باید اشاره کنیم که جذب آب در آجرهای نسوز بسیار کم است و به همین خاطر احتمال شوره زدن آجر به صفر نزدیک میشود. قارچ و کپک روی این ماده رشد نمیکنند و به همین خاطر آسیبهای شیمیایی نیز در آجرهای نسوز احتمال کمی دارند.
همچنین یکی از اصلیترین سبکهای طراحی داخلی ساختمان، سبک روستیک است که یکی از اصلیترین المآنها و عناصر آن، استفاده از آجرهای نسوز تیره میباشد. به همین خاطر است که در چنین خانههایی میتوانید این نوع از آجرها را در طراحی شومینه، دیوار آشپزخانه یا دیوار پشت تلویزیون مشاهده کنید. در حقیقت آجر نسوز، یکی از مصالح و عناصر موردعلاقهی هر طراحی است.
در نمای داخلی ساختمانها هم میتوان از آجرنسوز برای پوشاندن کف خانه استفاده کرد. مقاومت بالا و نسوز بودن این محصول ازجمله دلایلی است که آن را برای این منظور مناسب میکند. علاوه بر اینکه بهآسانی حرارت را منتقل نمیکند و درنتیجه عایق خوبی برای حرارت بهحساب میآید و تا اندازه زیادی از اتلاف انرژی جلوگیری میکند.
مثل هر محصول دیگری، آجر نسوز هم مزایا و معایبی دارد که در ادامه این نوشتار از سازه افزار به آنها میپردازیم:
همانطور که گفتیم، مواد تشکیلدهندهی آجر نسوز، سنگهای کانی و خاک چینی است. برای ساخت آجر نسوز باید در ابتدا مواد تشکیلدهندهی آن را تهیه کرده و در کارخانه انبار کرد؛ اما قبل از این روند را شروع کنند، اطمینان حاصل مینمایند که مقاومت این مواد در برابر حرارت بالاست و دچار تغییرات شیمیایی و فیزیکی نخواهند شد.
سپس اولین مرحله از روند ساخت شروع میشود. مواد اولیه را توسط نوار نقاله به خط اول تولید کارخانه منتقل مینمایند. مراحل اولیه شامل پاکسازی و آسیاب کردن مواد است. دستگاههایی به نام آسیابهای کوبیت هستند که این کار را انجام داده و مواد را به دانههای بسیار ریزی بهاندازه صفر تا بیست میلیمتر بدل میکنند.
مرحلهی دوم باید مواد را به سالن آمادهسازی منتقل خواهند شد. در این مرحله باید مواد موردنظر را خشک کرد و سپس مستقیماً وارد کورههای دایره شکل نمود. بعدازآن، مواد را به شکل شاموت وارد حوضچه های ذخیرهسازی میکنند. این مواد را در مرحلهی بعد وارد آسیابهای تیغهای شکل میکنند تا بر اساس نوع تولیدشان، دانهبندی گردند و سپس وارد میکسر میشوند. در این مرحله باید یک سری مواد افزودنی به مواد اضافه نمود و خوب مخلوط کرد.
درنهایت سیستم قالبگیری و پرس آمادهی کار میشود و مواد به دست آمده را جهت ساخت آجر تحویل میگیرد. البته تأکید میکنیم که تمام این عملیات بهصورت اتوماتیک میباشد و نیازی به دخالت دست ندارد. فشاری که دستگاه پرس و قالبگیری به مواد وارد میکند حدود 350 الی 1400 تن است.
درنهایت هم آجرهای بهدست آمده را از دستگاه قالبگیری جدا کرده و عملیات اصلاح سازی آجرها و جدا کردن اضافات آجر انجام میشود.
مرحلهی آخر ساخت آجر نسوز هم ورود این آجرها به داخل کوره است که طبیعتاً چندین روز طول خواهید کشید. درجه حرارت این کورهها معمولاً حدود 1200 الی 1500 درجه سانتیگراد است و از 3 الی 7 روز زمان میبرد تا آجرها، بهطور کامل رطوبت خود را از دست بدهند. درنهایت هم آجرهای حرارت دیده را باید خنک کرد ( با استفاده از فنکوئلهای مخصوص) و در قالب بستهبندیهای مختلف به بازار عرضه نمود.
همانطور که اشاره کردیم، تنوع رنگی آجرهای نسوز بسیار بالا است و میتوان آنها را در رنگهای متنوعی پیدا کرد. به همین دلیل استفاده از این آجر در طراحی داخلی و البته نمای ساختمان رواج زیادی دارد. رایجترین رنگ این مصالح همانطور که پیشتر اشاره کردیم، قرمز و قهوهای باشد؛ اما میتوان رنگهای مشکی، زرد و ...را نیز در بازار یافت کرد. نکته اینجاست که کد رنگی هر یک از آجرها ممکن است متفاوت باشد و بهاینترتیب دهها رنگ منحصر به فرد خواهید داشت.
نکتهی دیگر اینجاست که آجرهای نسوز از عناصر طبیعی ساخته میشوند و هماهنگی زیادی با طبیعت دارند. حتی رنگی که هر یک از این آجرها دارند به خاطر مواد معدنی بهکاررفته در آنهاست؛ بنابراین میتوانید از بابت کیفیت آن آسودهخاطر باشید. درواقع این آجر تزئینی در حال حاضر یکی از محبوبترین عناصر هر طراح و دکوراتوری است. در پایان نیز لازم است بدانید که این آجرها در کورههای مختلف، کاربردها و مصارف متفاوتی دارند. به همین خاطر توصیه میکنیم در صورت تصمیم به خرید آجر نسوز، حتماً با کارشناسان این محصول تماس بگیرید.